کتاب کفایه الأثر فى النص على الائمه اثنى عشر

کفایه الأثر فى النص على الائمه اثنى عشر نوشته ابو القاسم، على بن محمد بن على خزاز قمى رازى از چهره‏ هاى دانشمند و از راویان مشهور و معتبر و از علما و فقهاى بزرگ شیعه در نیمه دوم قرن چهارم هجرى و به زبان عربى و در موضوع امامت است.

مؤلف، در مقدمه کتاب، انگیزه خود را از نگارش کتاب، این‏گونه بیان مى‏فرماید:« امرى که موجب گشت تا تصمیم به نگارش این کتاب و جمع‏آورى روایاتى از صحابه و عترت پاک رسول خداعلیه‌السلام در باره امامت ائمهعلیه‌السلام بگیرم، این بود که جمعى از ضعفاى شیعه را دیدم که تحت تأثیر تبلیغات مخالفین اهل بیت قرار گرفته‌‏اند و مى‏‌گویند ما روایتى بر امامت ائمهعلیه‌السلام از طریق صحابه پیامبر( ص) و عترت آن حضرت، نداریم.

لذا بر آن شدم تا با نگارش این کتاب و جمع‏آورى تمام روایاتى که در این باره به دست من رسیده، دسیسه مخالفان را نقش بر آب سازم و تمام شبهات را در این باره پاسخ‏گو باشم.

این کتاب، از معتبرترین کتاب‏هاى روایى شیعه به شمار مى‏آید و از زمان نگارش تا حال، پیوسته، مورد توجه علما و بزرگان شیعه قرار داشته است. این کتاب، یکى از منابع مهم مجموعه‏هاى روایى شیعه، مانند بحار الانوار است.

علامه مجلسى، در باره این کتاب، مى‏فرماید:

« کتاب الکفایه، کتاب شریف لم یؤلف مثله فى الإمامه و هذا الکتاب و مؤلفه مذکوران فى إجازه العلامه و غیرها و تألیفه أدل دلیل على فضله و ثقته و دیانته».

ساختار

کتاب، متشکل از یک مقدمه و ۳۹ باب است.

گزارش محتوا

مؤلف، در این کتاب، به جمع‏آورى روایات معتبر شخصیت‏هاى مشهور صحابه، از حضرت رسول خدا( ص) و هم‏چنین روایات فراوانى از ائمهعلیه‌السلام، در باره تعداد امامان بعد از حضرت رسول خدا( ص) و نام آنها پرداخته است.

تعدادى از بزرگان و شخصیت‏هایى که در این کتاب، به روایات آنها استناد شده، عبارتند از:

۱ على بن ابى طالبعلیه‌السلام.

۲ امام حسنعلیه‌السلام.

۳ امام حسینعلیه‌السلام.

۴ عبد الله بن عباس.

۵ عبد الله بن مسعود.

۶ ابو سعید خدرى.

۷ ابو ذر غفارى.

۸ سلمان فارسى.

۹ جابر بن عبد الله انصارى.

۱۰ زید بن أرقم.

۱۱ ابو أیوب انصارى.

۱۲ عمار یاسر.

۱۳ حذیفه بن یمان.

… از میان زنان، به سخنان شخصیت‏هایى مانند فاطمه زهرا( س) و ام سلمه و عایشه استناد شده است.

نسخه‏شناسى‏

۱ نسخه‏اى در کتاب‏خانه علامه سید جلال الدین محدث ارموى که تاریخ نگارش آن، ۹۳۱ ق و به خط تاج الدین بن عبد الله بن سلیمان فقیه است.

این نسخه، از روى نسخه‏اى که تاریخ نگارش آن، ۴۰۴ ق، است، نگاشته شده و شیخ زکى، على بن محمد بن طى، آن را مطالعه و تصحیح نموده است.

۲ نسخه‏اى در کتاب‏خانه حضرت آیه الله نجفى مرعشى در شهر مقدس قم که تاریخ نگارش آن، ۱۰۸۶ ق و به خط مؤمن بن عبد الجواد کاظمى است.

این نسخه، نسخه‏اى باارزش و قدیمى و تصحیح شده است.

۳ نسخه‏اى دیگر در کتاب‏خانه حضرت آیه الله نجفى مرعشى به تاریخ ۱۲۸۰ ق و به خط علامه بزرگ، محدث نورى، صاحب مستدرک. این نسخه، توسط ناسخ تصحیح نیز شده است.