کتاب مؤمن
المؤمن تالیف حسین بن سعید اهوازى مىباشد. نام دیگر کتاب بنا به فرمایش شیخ آقا بزرگ،« ابتلاء المؤمن» یا « ما یبتلى به المؤمن» است.
مولف، یکى از شخصیتهاى بزرگ شیعه در قرن سوم هجرى و یکى از یاران امام رضا و امام جواد و امام هادى علیهم السلام مىباشد.
موضوع
موضوع این کتاب صفات و خصوصیات انسان مؤمن است.
انگیزه نگارش
ائمه علیهم السلام عموماً تحت نظر حکومتهاى ستمگر به سر مىبردند و روات شیعه نقش بسیار مهمى را در رساندن سخنان و دستورات ائمه به مردم عهدهدار بودند.
مؤلف این کتاب، حسین بن سعید اهوازى نیز یکى از شخصیتهاى مشهور و یکى از یاران نزدیک سه امام معصوم بود که نقش مهمى را با تألیفات خود در این راه به انجام رساند. او با کتب خویش مردم و علماى دوران خود و آیندگان را از برکت سخنان گهربار ائمه معصومین علیهم السلام و آب گواراى چشمه زلال معارف محمد و آل محمد صلوات الله علیهم بهرهمند ساخت.
سخن صاحب الذریعه
شیخ آقا بزرگ تهرانى در الذریعه مىفرماید:
« کتاب المؤمن نوشته حسین بن سعید اهوازى، از اصحاب امام رضا و امام جواد و امام هادى علیهم السلام مىباشد. وى با مشارکت برادرش حسن بن سعید ۳۰ کتاب تألیف کرده است که این کتاب یکى از آنها است. این کتاب از اصول اولیه روایى مىباشد که در این زمان موجود است و نام دیگر آن« ابتلاء المؤمن» یا« ما یبتلى به المؤمن» مىباشد.
سخن علامه مجلسى
علامه مجلسى درباره این کتاب مىفرماید:
« کتاب المؤمن نوشته محدث بزرگ و شیخ مورد اطمینان حسین بن سعید اهوازى است. جلالت و اعتبار مؤلف این کتاب ما را از بحث درباره اعتبار آن بىنیاز مىسازد.»
اعتبار کتاب
این کتاب یکى از ۳۰ کتابى است که حسین بن سعید به رشته تحریر در آورده است.
کتابهاى حسین بن سعید به حدى از درجه اعتبار و شهرت بودهاند که علماى رجال کتابهاى دیگر روات شیعه را به این کتابها تشبیه مىکردند.
کتاب المؤمن یکى از اصول معتبر روایى و یکى از اصول اولیه شیعه به شمار مىآید و از زمان نگارش پیوسته مورد توجه علما و فقهاى شیعه قرار داشته است.
بسیارى از مجموعههاى بزرگ روایى شیعه از این کتاب روایت نقل کرده و این کتاب را یکى از مصادر معتبر خود قرار داده، به آن استناد جستهاند؛ از جمله:« الکافی» و« من لا یحضره الفقیه» و« المحاسن» و« بحار الأنوار».
تعداد احادیث
کتاب حاضر شامل ۲۰۱ حدیث مىباشد که در ضمن ۸ باب مطرح گردیده است.
عناوین کتاب
از جمله موضوعات بحث شده در این کتاب مىتوان به:
۱- سختىهایى که در این دنیا براى انسان مؤمن بوجود مىآید
۲- کرامات و پاداش مؤمنین
۳- برادرى مؤمنان با هم
۴- حق مؤمن بر برادر خود
۵- پاداش یارى برادر مؤمن
۶- دیدار و عیادت مؤمن
۷- پاداش خدمت به برادر مؤمن
۸- رعایت احترام برادر مؤمن
و… اشاره نمود.
