کتاب وقعه صفین
وقعه صفین اثر ابوالفضل، نصر بن مزاحم بن سیار منقرى، متوفى ۲۱۲ ق از قدیمى ترین و معروفترین اسناد تاریخى است که درباره جنگ صفین نگاشته شده و بدست ما رسیده است. کتاب با قلمى روان به نقل حوادث کوفه و دمشق در عصر خلافت حضرت على علیه السلام پرداخته است.
مؤلف با امانتى خاص سخنان امیر المؤمنین على علیه السلام و یاران آن حضرت و معاویه و طرفدارانش را آورده است.
ساختار و گزارش محتوا
کتاب علاوه بر حوادث تاریخى و نقل سخنرانىها، به نقل اشعار حماسى و اشعارى که به مناسبتهاى مختلف سروده شده نیز پرداخته است. به دلیل صداقت مؤلف در بیان حوادث، نسبت شیعه بودن به ایشان دادهاند که این نسبت درست به نظر مىرسد.
مؤلف در آغاز به بیان مقدمات جنگ صفین پرداخته و سپس با دقتى خاص صحنه جنگ را به تصویر مىکشد و جزئیات صحنه جنگ را نقل مىکند و در این میان به نقل گفتهها، سخنرانىها، نامهها و اشعار هر دو جبهه مىپردازد.
مولف، به دور از هر گونه تعصب، افراط و تفریط با آرامش خاص به نقل جریانات و واقعیات تاریخى مىپردازد و در همه حال هماهنگى و انسجام میان حوادث را از یاد نبرده و تصویرى حقیقى و جالب و گسترده از حوادث آن زمان ارائه مىدهد.
وضعیت کتاب
این کتاب به فارسى نیز ترجمه شده و با نام سندس و استبرق به چاپ رسیده است.
نسخه هاى کتاب
۱- براى اولین بار این کتاب در سال ۱۳۰۱ هجرى در ایران به چاپ رسیده است. ناشر آن نیز سید فرج الله کاشانى است و در پایان این چاپ یک مثنوى و مجموعه اشعارى در اخلاق و حکمت و موعظه و مدح حضرت امیر المؤمنین على علیه السلام آمده است.
کتاب در هشت جلد نوشته شده که در آغاز هر جلد سند این کتاب تا نصر بن مزاحم، مؤلف کتاب، ذکر شده است.
۲- کتاب وقعه صفین براى بار دوم در بیروت، سال ۱۳۴۰ هجرى در چاپخانه عباسیه به چاپ رسید.
ناشر در این چاپ تمام اسانید کتاب و برخى از نصوص و اشعار را حذف نموده و در حقیقت این چاپ، خلاصه شده کتاب مىباشد.
۳- ابن ابى الحدید، شارح نهج البلاغه، این کتاب را در بخشهاى مختلف کتاب خود آورده و در هر بحثى به مناسبت، از این کتاب شاهد آورده و بجز بیست و چند صفحه، تمام این کتاب را در شرح نهج البلاغهاش آورده است.
۴- در سال ۱۳۴۳ نیز با نام« نخبه المحدثین فی وقعه الصفین» در چاپخانه مجله آزادى در آمریکا به چاپ رسیده است.
