کتاب الجعفریات یا أشعثیات
الجعفریات که نام دیگر این کتاب «الأشعثیات» است. مولف: محمد بن محمد بن اشعث، از راویان شیعه در قرن چهارم هجرى.
این کتاب مجموعه روایاتى است که محمد بن محمد بن اشعث از موسى بن اسماعیل بن موسى بن جعفر علیهما السلام و او هم از اجداد طاهرینش روایت مىکند.
الجعفریات شامل یک سرى روایات از طرقى غیر از موسى بن اسماعیل و یک سرى روایات از طرق اهل تسنن نیز مىباشد.
علت نام گذارى
با توجه به اینکه اکثر روایات این کتاب به امام جعفر صادق علیه السلام بر مىگردد به آن«الجعفریات» مىگویند. اگر چه با توجه به اینکه راوى آن محمد بن محمد بن اشعث مىباشد به آن«الأشعثیات» نیز گفته شده است.
البته برخى این کتاب را به موسى بن اسماعیل و برخى به اسماعیل بن موسى کاظم علیه السلام نیز نسبت دادهاند.
سخنان بزرگان
علامه مجلسى:« این کتاب میان خاصه و عامه مشهور مىباشد و اکثر روایات کتاب نوادر راوندى از این کتاب گرفته شده است. شیخ صدوق نیز برخى از روایات این کتاب را از طریق دیگرى نقل مىکند. در برخى کتب رجالى طرق دیگرى نیز براى این کتاب نقل شده است که ما در آخر کتاب بحار الانوار به آن اشاره خواهیم کرد.»شیخ آقا بزرگ تهرانى: صاحب کتاب ارزشمند« الذریعه إلى تصانیف الشیعه» درباره این کتاب مىفرماید:« علامه مجلسى و شیخ حر عاملى با وجود جستجوى فراوان بر نسخه این کتاب دست نیافتند و خداوند آن را براى محدث نورى صاحب مستدرک الوسایل ذخیره نمود و بر ایشان منت نهاده و نسخهاى از این کتاب را در ضمن مجموعهاى در اختیار وى قرار داد و مصادرى دیگر که معتبر و صحیح مىباشند نیز براى ایشان نسبت به این کتاب مهیا ساخت. از این جهت محدث نورى در خاتمه کتاب مستدرک این کتاب را قبل از دیگر کتابها مطرح مىکند و در متن کتاب مستدرک نیز روایات این کتاب را قبل از دیگر روایات نقل مىنماید. به برکت این کتاب و کتابهاى معتبر دیگر، کتاب مستدرک به درجهاى از اهمیّت نایل آمده است که مراجعه به آن بر هر مجتهدى لازم است.»علامه باقر شریف القرشى: علامه باقر شریف القرشى از علماى معاصر و از مؤلفین معتبر مىفرماید:« فقیه بزرگوار آیت الله سید ابو الحسن اصفهانى بر کتاب جعفریات بسیار اعتماد مىکردند.»
علامه حلى و این کتاب
علامه حلى نام این کتاب را در فهرست کتابهایى آورده است که اجازه روایت آن را به خاندان« بنى زهره» در اجازه بزرگ و مشهور خود داده است.
اعتبار مؤلف
علامه مجلسى به نقل از شیخ طوسى و نجاشى مىفرماید:« محمد بن محمد بن اشعث، ثقه و مورد اطمینان است.» صاحب منتهى المقال نیز مىفرماید:« ابو على، محمد بن محمد بن اشعث اهل کوفه و ساکن مصر، مورد اطمینان و از روات شیعه است.»
احادیث
علامه در کتاب رجال خود و شیخ آقا بزرگ تهرانى در کتاب« الذریعه» این کتاب را داراى هزار حدیث با یک سند دانستهاند و آن هم سندموسى بن اسماعیل بن موسى بن جعفر عن آبائه علیهم السلام مىباشد ولى کتاب حاضر داراى ۱۶۵۱ حدیث است که روایاتى از طرق دیگرِ شیعه و همچنین روایاتى از طرق اهل تسنن را نیز شامل مىشود.
عناوین
۱- ابحاث فقهى مانند طهارت، صلات، زکات، صوم، حج، جهاد، نکاح، نفقات و حدود ۲- آداب ۳- تفسیر ۴- سنن و ادعیه و…
