کتاب الغیبه للنعمانى
الغیبه للنعمانى، از ابو عبد الله، محمد بن ابراهیم بن جعفر کاتب نعمانى، مشهور به ابن زینب، از راویان بزرگ شیعه در اوایل قرن چهارم هجرى است.
این کتاب، به زبان عربى و حاوى روایاتى از ائمه معصومین علیهالسلام، در باره غیبت امام زمان ( عج) و خصوصیات آن حضرت و عصر ظهور و ویژگىهاى آن دوران مىباشد.
مؤلف، در باره انگیزه نگارش این کتاب، مىگوید:« من، در جامعه مىدیدم شیعیان و علاقهمندان به محمد و آل محمد( ص) به گروههاى مختلفى تقسیم شدهاند و نسبت به امام زمان و ولى امر و حجت پروردگار خود سرگردان گشتهاند. پس از بررسى، دلیل آن را غیبت آن حضرت یافتم، چنانکه رسول خدا و حضرت على و ائمه معصومین نیز به آن اشاره نمودهاند، لذا به یارى خداوند بر آن شدم تا روایاتى که مشایخ بزرگ روایى، از امیر المؤمنین و ائمه معصومین، در باره غیبت امام عصر( عج) روایت کردهاند، جمعآورى نمایم.
بسیارى از روایاتى را که اکنون در اختیار من است، علماى اهل تسنن نیز روایت کردهاند، البته روایات آنان در این باره، بسیار گستردهتر از روایاتى است که اکنون در اختیار من مىباشد.»
این کتاب، در سال ۳۴۲ ق، در اوایل غیبت کبرى، در شهر حلب، به نگارش درآمده است.
این کتاب، توسط ابو الحسین، محمد بن على شجاعى کاتب، از آغاز تا پایان بر مؤلف آن، محمد بن ابراهیم قرائت شده و مؤلف نیز اجازه روایت آن را به وى داده است.
دیگر روات نیز در نزد شجاعى قرائت مىکردند، سپس فرزند او، حسین بن محمد شجاعى، نسخه قرائت شده در نزد مؤلف و دیگر کتابهاى پدرش را در اختیار نجاشى که از مشایخ بزرگ شیعه است، قرار داده و از این طریق، کتاب، به دست ما رسیده است.
ساختار
کتاب، داراى ۲۶ باب و شامل ۴۷۸ روایت مىباشد.
گزارش محتوا
پارهاى از موضوعات کتاب، عبارتند از:
وجوب حفظ اسرار آل محمد، الهى بودن مسئله امامت، تعداد ائمه، کسى که به دروغ ادعاى امامت کند، روایات در باره غیبت امام زمان، در باره صبر و انتظار فرج، در باره امتحان، صفات امام منتظر، صفات لشکر آن حضرت و…
نسخه شناسى
۱٫ نسخهاى در کتابخانه ملک تهران که تاریخ نگارش آن، ۱۰۷۷ ق، است.
۲٫ نسخهاى در کتابخانه آستان قدس رضوى در مشهد مقدس که تاریخ نگارش آن، ۷۲۰ ق و به خط حسین بن على بن یحیى مىباشد.
این نسخه، توسط حضرت آیه الله شبیرى زنجانى مقابله شده و خط ایشان و همچنین خط محدث نورى، در آخر آن وجود دارد.