کتاب ترجمه مصباح الشریعه – حسن مصطفوى

معرفی و بررسی ترجمه کتاب مصباح الشریعه و مفتاح الحقیقه توسط آقاى حسن مصطفوى به فارسى

« مصباح الشریعه و مفتاح الحقیقه» مجموعه‏‌اى است از احادیث گوهربار امام صادق علیه‌السلام که توسط آقاى حسن مصطفوى به فارسى ترجمه شده و ذیل هر حدیثى توضیحى نیز به‏عنوان شرح ذکر شده است.

مترجم، می‏گوید:« این کتاب، به ‏طور مسلم از مراکز وحى و الهام گرفته شده و به‏وسیله شخصیتى که ارتباط با عالم غیب داشته است، تألیف شده است.

در این کتاب، دقائق معارف و اسرار حقایق و لطائف اخلاقیات و مراحل سیر و سلوک و خصوصیات مراتب ایمان، به اندازه‏اى دقیق و تحقیقى و عمیق ذکر شده است که کمترین نقطه ضعف و انحراف و سستى در خلال جملات و مطالب آن دیده نمی‏شود و آنچه مسلم است، این کتاب، در مرتبه فوق کتب مؤلفه متداوله علماء و محققین و عرفاء است.

روى این نظر، با تأیید پروردگار متعال و توفیق او خواستم ترجمه و توضیحى از این کتاب، به اندازه فهم محدود و ضعیف خود، بیان کنم تا برادران عزیز که علاقه‏مند به این مطالب بوده و در صراط سیر و سلوک و تکمیل نفس و درک فیوضات الهى هستند، از حقایق و معارف و لطایف این کتاب شریف استفاده کنند…

این مجموعه، گذشته از ترجمه و توضیح، از لحاظ تصحیح و مقابله متن کتاب نیز بر نسخه سابق در مواردى امتیاز پیدا می‏کند و ما در مقام اختلاف نسخ آنچه را که مناسب‏تر است، متن قرار داده و عبارات و کلمات دیگر را در میان پرانتز ذکر نمودیم و هر باب را به دو یا سه قسمت تقسیم کرده و بعد از ذکر متن، ترجمه آن را توأم با مختصر توضیح، نوشته و سپس نتیجه دقیق و حاصل آن مطالب را به بیان ساده یادآور شدیم…»

تألیف این کتاب شریف، در ایام مسافرت‏هاى مترجم به زیارت اعتاب مقدسه و بدون وسایل عادى صورت گرفته است و از این لحاظ از نقل روایات وارده و مطالب منقوله دیگر معذور بوده و فقط براى استشهاد و شیرین بودن، اشعار مناسبى بعدا آورده شده است.

وى، شرح و تفصیل خصوصیات این کتاب و انتساب آن را به حضرت امام جعفر بن محمد صادقعلیه‌السلام در مقدمه آن که در سال( ۱۳۷۸)، در تهران، طبع و منتشر شده است، ذکر نموده است و ثابت کرده که این کتاب شریف، لفظ و عبارات آن حضرت نیست، بلکه بهترین و پرارزش‏ترین مجموعه‏اى است حاوى آداب و معارف و اخلاق و سنن مذهب شیعه جعفرى که یکى از بزرگان برجسته شیعه، آن را در مقابل مؤلفات مذاهب دیگر تألیف و تدوین فرموده و به تناسب این مرام، آن را به حضرت صادقعلیه‌السلام که یگانه مروج و مبین أحکام و آداب این مذهب است، نسبت داده است و حقیقت این نسبت، از لحاظ معنى و حقیقت است، نه از نظر لفظ و عبارت.

احتمال قوى دارد که مؤلف بزرگوار این کتاب شریف، تمام این مطالب را از روایات و أخبار منقوله از حضرت صادق علیه‌السلام استنباط و استنتاج کرده و مضامین و معانى آنها را به این‏صورت ترتیب و تنظیم کرده است.

منبع‏: متن و مقدمه کتاب