پوسیدگیهای زودرس دندان در دوران کودکی
سایت پرمطلب : یکی از مشکلات شایع دردندانپزشکی کودکان، پوسیدگیهای زودرس دندانهای شیری است. این مشکل که با نام علمی Early Childhood Caries نامیده می‌شود، با ایجاد پوسیدگی در دندانهای شیری سبب تخریب ساختار و درد دندانی می‌گردد که تبعاتی چون مشکلات تغذیه و ظاهر نا‌زیبا را برای کودک در پی دارد.
از آنجا که این مشکل در سنین خیلی پایین شروع می‌شود، درمان این پوسیدگی‌ها هم برای بیمار و هم برای دندانپزشک یک معضل محسوب می‌گردد. این در حالی است که تنها با رعایت نکاتی ساده می‌توان از بروز چنین مشکلی جلوگیری کرد.
پوسیدگیهای دندانی زودرس دوران کودکی چیست؟
این پوسیدگی‌ها، نوع خاصی از پوسیدگیهای دندانی شدید هستند که نوزادان و کودکان خردسال را درگیر می‌کنند و پیشرفت سریعی دارند. طبق تعریف آکادمی دندانپزشکی کودکان آمریکا، حضور بیش از یک سطح دندانی پوسیده (ضایعه حفره دار یا بدون حفره)، ترمیم شده یا از دست رفته (دراثرپوسیدگی) درهر کدام از دندانهای شیری در یک کودک زیر ۶ سال، پوسیدگیهای زودرس دوران کودکی نامیده می‌شود.
علل ایجاد پوسیدگیهای دندانی زودرس دوران کودکی چیست؟
بر خلاف تصور بسیاری از والدین، قطره آهن در ایجاد این پوسیدگی‌ها هیچ نقشی ندارد، بلکه فقط سبب تغییر رنگ دندانهای پوسیده می‌گردد. مهم‌ترین علل ایجاد این پوسیدگی‌ها، شامل موارد زیر است:
الف. تمیز نکردن دهان کودک توسط والدین از زمان رویش اولین دندانهای شیری.
ب. الگوی تغذیه‌ای نا‌مناسب شامل:
۱) استفاده از شیشه حاوی شیر یا سایر نوشیدنی‌های شیرین بعنوان پستانک، جهت آرام کردن وکمک به خوابیدن کودک.
۲) خوردن مکرر شیراز شیشه در طول شب، مطابق میل کودک.
ج. کاهش جریان بزاق حین خواب.
د. وجود پوسیدگیهای متعدد درمان نشده در دهان پدر و مادر کودک.
ه. عدم مراجعه والدین به دندانپزشک برای معاینه کودک و کسب اطلاعات صحیح و انجام اقدامات پیشگیرانه از زمان رویش اولین دندانهای شیری.
و. مصرف مکرر میان وعده‌های پوسیدگی زا در طول روز توسط کودک.
این عوامل، محیط مناسبی را برای فعالیت میکروبهای پوسیدگی زا در دهان کودک فراهم می‌کنند که با تولید بعضی اسید‌ها، سبب پوسیدگی دندانهای می‌شوند.
کدام دندان‌ها در دوران کودکی بیشتر پوسیده می‌شوند؟
چهار دندان پیشین شیری فک بالا، آسیاهای اول شیری هر دو فک و دندانهای نیش شیری فک پایین، معمولا دندانهایی هستند که به این پوسیدگی‌ها دچار می‌شوند. دندانهای درگیر، معمولا به صورت قرینه در دو سمت دهان کودک قرار دارند. دندان پیشین شیری فک پایین، معمولا پوسیده نمی‌شود که دلیل این امر، نقش محافظت کننده زبان از این دندان‌ها حین مکیدن شیر و نیز شستشوی طبیعی این دندان‌ها توسط جریان بزاق به علت قرار گیری دهانه مجرای غدد بزاقی سابمند یبولار و ساب لینگوال در پشت این دندان‌ها می‌باشد. دندانهای آسیای دوم شیری هم به دلیل اینکه در سن بالاتری رویش می‌یابند، معمولا مبتلا نمی‌شوند.
چگونه از پوسیدگیهای دندانی زودرس دوران کودکی پیشگیری کنیم:
۱. از آنجایی که پوسیدگی دندانی یک بیماری مسری است و میکروبهای ایجادکننده آن معمولا از دهان والدین (بویژه مادران) به نوزاد منتقل می‌شوند، قبل از اقدام به بچه دار شدن به فکر سلامت دندانهای خود باشید و با مراجعه به دندانپزشک، دندانهای پوسیده خود را درمان کنید. با نظر دندانپزشک می‌توانید با مصرف برخی آدامس‌های بدون قند یا دهانشویه‌ها، بهداشت دهانی خود را بهبود بخشید.
۲. ظرف شش ماه بعد از رویش اولین دندان کودک، جهت معاینه و دریافت اطلاعات و مشاوره‌های بهداشتی مناسب، نوزاد خود را نزد دندانپزشک متخصص کودکان ببرید. توصیه شده این مراجعه دیر‌تر از ۱۲ ماهگی کودک نباشد.
۳. دندانهای نوزادتان را زمان رویش آن‌ها تا حدود ۱. ۵سالگی، شب‌ها قبل از خواب با استفاده از یک پارچه یا گاز استریل، تمیز کنید.
۴. در دوره ۱. ۵ تا ۳ سالگی، دندانهای کودک را به کمک مسواکهای انگشتی یا دستی، بدون استفاده از خمیر دندان یا با استفاده از خمیر دندانهای فاقد فلوراید، شب‌ها قبل از خواب مسواک بزنید.
۵. در سن ۳-۶ سالگی، دندانهای کودک را با مسواکهای دستی یا برقی و خمیر دندانهای فلوراید دار مخصوص کودکان، روزی دو بار (یک بار بعد از صبحانه و یک بار قبل از خواب شب) مسواک بزنید.
۶. از شیشه حاوی شیر، به عنوان پستانک جهت آرام کردن و کمک به خوابیدن کودک استفاده نکنید.
۷. اجازه ندهید کودک با بطری یا شیشه محتوی چیزی غیر از آب در دهانش به خواب برود.
۸. در صورتی که کودک عادت کرده در شب مکررا شیر بخورد، سعی کنید به تدریج تعداد دفعات شیرخوردن را کاهش دهید و بعداز هربار شیردهی به کودک آب بخورانید تا اضافات شیر از روی دندانهای کودک پاک شود.
۹. تغذیه کودک از شیشه شیر را در حدود سن ۱۲-۱۴ ماهگی متوقف و او را به نوشیدن از فنجان یا لیوان تشویق کنید.
۱۰. اجازه ندهید کودک در طول روز، مکررا میان وعده‌های پوسیدگی زا از قبیل: انواع شیرینی، کلوچه، کیک، بیسکویت، پفک، چیپس وغیره مصرف کند. در صورت تمایل کودک به اینگونه خوراکی‌ها بهتر است آن‌ها را به طور یکجا وبعد از صرف وعده‌های غذایی اصلی به او داد.
۱۱. برنامه زمانی منظمی برای وعده‌های غذایی اصلی کودک و نیز میان وعده‌ها طرح ریزی کنید و تعداد میان وعده‌ها را به حداقل برسانید.
۱۲. کودک را تشویق کنید بجای خوراکیهای پوسیدگی زا، از ترکیبات غیر پوسیدگی زا مثل پنیر، ماست، میوه، سالاد و مغز‌ها (مثل پسته، بادام) در میان وعده‌ها استفاده کند.
منبع: دندانه
…
