پاسخ به سوالات متداول در مورد دندان کودکان

دندان‌های کودکان یکی از جنبه‌های مهم سلامت آن هاست. اما از آنجایی که والدین اغلب اطلاعات کافی در مورد دندان‌های شیری و دایمی و نحوه رویش آن‌ها ندارند، گاهی ممکن است برداشت‌ها و نگرانی‌های غلطی در مورد سلامت دهان و دندان کودکانشان داشته باشند؛ یا اینکه برعکس در برخی موارد دچار سهل انگاری شوند.
در این مطلب از سایت پرمطلب به برخی از سوالات و اشتباهات رایج والدین در مورد بهداشت و سلامت دهان و دندان فرزندانشان پاسخ می‌دهیم.

مگر دندان شیری هم عصب کشی می‌شود؟ 
بله، برای دندان شیری هم در صورتی که نیاز داشته باشد، درمان ریشه صورت می‌گیرد. نحوه انجام درمان ریشه در دندان‌های شیری با دندان‌های دائمی تفاوت‌هایی از نظر تکنیکی دارد. در مواردی درمان دندان‌های شیری به پالپ تاجی (و نه ریشه) محدود است و در مواردی شامل درمان ریشه دندان هم انجام می‌شود.
دندان‌های شیری آسیاب تا زمانی که دندانپزشک کودکتان تشخیص می‌دهد در دهان کودک باقی بمانند، باید نگهداری شوند. چون کشیدن آن‌ها ممکن است بر وضعیت ترتیب و نظم دندان‌های دائمی که در آینده رویش پیدا می‌کنند تاثیر داشته باشند. کشیدن زودهنگام این دندان‌ها به صرف اینکه شیری هستند و قرار است بیفتند کار درستی نیست.

قطره آهن دندان‌های فرزندم را خراب می‌کند؟ 
قطره آهن عامل خراب شدن دندان‌ها نیست. قطره آهن دارای رنگدانه است و روی نواحی دندانی رنگ آن باقی می‌ماند. برای اینکه این اتفاق نیفتد دهان کودک خود را بعد از مصرف قطره بشویید یا با یک گاز پاک کنید. استفاده از آبمیوه‌ها همراه یا بعد از استفاده از قزره آهن باعث می‌شود که مطمئن شوید که کودک شما قطره آن را دهانش نگه نمی‌دارد و می‌بلعد. در ‌‌نهایت اینکه مطمئن باشید قطره آهن فقط تغییر رنگ ایجاد می‌کند و نه پوسیدگی. ولی این تغییر رنگ‌ها بر روی نواحی از قبل پوسیده بیشتر باقی می‌ماند. بنابراین این اشتباه رایج پیش می‌آید که قطره آهن عامل پوسیدگی بوده است.

بهداشت دهان برای کودکم را از چه سنی شروع کنم؟ 
بهداشت دهان کودک حتی از قبل از رویش دندان‌ها آغاز می‌شود. بسیاری از والدین نوزادانشان را عادت می‌دهند که با خوردن شیر بخوابند. بعد از رویش دندان‌ها این عادت باعث پوسیده شدن دندان‌های کودک شما می‌شود. چون شیر مدت زیادی در دهان او باقی مانده و دندان‌ها را پوسیده می‌کند. تمیز کردن دهان نوزاد با گاز مرطوب بعد از خوردن شیر و بعد‌ها با مسواک نرم بدون خمیردندان اولین اقدامات بهداشتی دهان و دندان برای نوزاد شماست.

دندان‌های دائمی بعد از افتادن دندان‌های شیری و به جای دندان‌های شیری رویش پیدا می‌کنند. 
جمله بالا تلقی اشتباه رایج بسیاری از والدین است و نادرست است. دندان‌های مولر (آسیاب) اول معمولا در سن شش و نیم، هفت سالگی رویش پیدا می‌کنند و محل رویش آن‌ها در پشت آخرین دندان شیری است و جایگزین هیچ دندانی نمی‌شوند. دندان‌های مولر دوم و سوم هم که در سنین بالا‌تر رویش پیدا می‌کنند جایگزین هیچ دندانی نمی‌شوند. البته تا حدود نه ماه تاخیر در رویش دندان‌ها نسبت به زمان میانگین رویش آن‌ها جای نگرانی ندارد. بسیاری از والدین دندان شماره شش را با دندان‌های شیری اشتباه می‌اندازند و با این تلقی که قرار است بیفتند، پوسیدگی و خرابی آن‌ها جدی نمی‌گیرند! به همین خاطر توصیه می‌شود، اگر حتی قبل از این کوتاهی کرده‌ایم، حتمن بین سنین شش تا هفت سالگی کودک خود را برای معاینه نزد دندانپزشک ببریم.

آیا برای اینکه دندان کودکتن خراب نشود شکلات و آدامس نباید بخورند؟
هیچ کودکی را نمی‌شود به هیچ دلیلی از لذت‌های دوران شیرین کودکی محروم کرد. حقیقت این است که مواد قندی به خصوص قند‌های ساده مانند آنچه در شکلات، شیرینی و آبمیوه و نوشابه‌ها هستند عامل اصلی پوسیدگی‌های دندانی هستند ولی تنها علت پوسیدگی این مواد غذایی نیستند. ضمنا با تمهیدات مناسب می‌توان حتی از بروز پوسیدگی با این مواد غذایی هم پیشگیری کرد.
مهم این است ترتیب و توالی مصرف مواد قندی مهم‌تر از صرف میزان آن هاست. یعنی اینکه وقتی دندان‌های کودک شما مدت زمان زیادی با مواد قندی مواجه باشد، میزان پوسیدگی بیشتر است. بنابراین آبنبات‌هایی که مدت زمان زیادی در دهان باقی می‌مانند یا شکلات‌های چسبناک بیشتر باعث پوسیدگی می‌شوند. در مورد آدامس‌ها قضیه متناقض است. مواد قندی ادامس‌ها پوسیدگی زاست ولی عمل جویدن آدامس بزاق را افزایش داده و به همراه حرکت دهان و زبان اثر مثبتی در جلوگیری از پوسیدگی دارد.
آدامس‌های با قند‌های ضد پوسیدگی (مثلا آدامس‌های زایلوتول) یا آدامس‌های بدون قند که در بازار با تنوع زیادی به فروش می‌رسند، برای کودک شما پیشنهاد می‌شوند. اگر گذشته و کودکی خود را به یاد بیاوریم، شکلات‌ها و آدامس‌هایی که الان می‌خوریم، هرگز طعم و لذت آن دوران خوب را ندارند! پس کودک خود را از این لذت‌ها محروم نکنیم و در عین حال با نظارت بر مواد غذایی و نحوه مصرف آن‌ها، سلامت و بهداشت دهان و دندان آن‌ها را در اینده تضمین کنیم.