مقدمه

إشكال اوّل: «أصالت و ابديّت دين إلهي و محدوديّت فهم بشري». PAGEREF _Toc71011273 \h 7

• علوم تجربي نميتواند تعبّد را از ميان بردارد PAGEREF _Toc71011275 \h 7

• ايمان به غيب و فرشتگان عالم عِلوي، شرط تقوي و رستگاري است.. PAGEREF _Toc71011276 \h 8

إشكال دوّم: «عظمت و تقدّم علوم اسلامي بر علوم امروزي». PAGEREF _Toc71011277 \h 8

• استعمال لفظ «قديم» و «جديد» از حربه‌هاي استعمار است.. PAGEREF _Toc71011278 \h 8

• علوم و معارف اسلام مندرس نميشود PAGEREF _Toc71011279 \h 9

• آيات وارده در قرآن كريم كه بشر را تشويق به آموختن علم حكمت مينمايد PAGEREF _Toc71011280 \h 9

• برخي از روايات وارده در شأن حكمت (ت) PAGEREF _Toc71011281 \h 9

• تعريف و تمجيد اسلام از حكماي يونان، و نزول سوره لقمان. PAGEREF _Toc71011282 \h 10

• قيام فلاسفه إلهي يونان، عليه مادّيّون. PAGEREF _Toc71011283 \h 10

• ضرر غرب در عدم توجّه به توحيد و معارف و اخلاق، بواسطه ترك فلسفه إلهي.. PAGEREF _Toc71011284 \h 11

• گفتار آلكسيس كارل در ضرر بشريّت بواسطه تمدّن و فرهنگ جديد PAGEREF _Toc71011285 \h 11

• حقّ بزرگ فلاسفه اسلام در پاسداري از توحيد و قرآن. PAGEREF _Toc71011286 \h 11

• مراتب علمي و عملي حكيم خواجه نصيرالدّين طوسي (ت) PAGEREF _Toc71011287 \h 12

• جمع كردن صدر المتأ لّهين بين عقل و شرع و شهود PAGEREF _Toc71011288 \h 12

• لزوم زنده داشتن تدريس «أسفار أربعه» در حوزه‌هاي علميّه. PAGEREF _Toc71011289 \h 12

• تهيدستي فلسفۀ غرب و فلاسفۀ غربي.. PAGEREF _Toc71011290 \h 12

• قول به عدم احتياج به علوم عقليّه، همانند قول عمر: «حَسْبُنا كتابُ الله» است.. PAGEREF _Toc71011291 \h 13

• اهتمام شديد حوزه نجف در تدريس فلسفه و عرفان. PAGEREF _Toc71011292 \h 13

• عبارات مقاله بسط و قبض تئوريك شريعت در ردّ فلسفه إلهي.. PAGEREF _Toc71011293 \h 14

• بحث در إلهيّات و فلسفه مابعدالطّبيعة، ربطي به بحث در طبيعيّات ندارد PAGEREF _Toc71011294 \h 14

• فلسفه مابعدالطّبيعة بر اساس قواعد ثابت منطقي است و طبيعيّات اثري در آن ندارد PAGEREF _Toc71011295 \h 14

• اشكال وارد بر صاحب مقاله، در جدا كردن وظائف طبيعت از ماوراي طبيعت.. PAGEREF _Toc71011296 \h 15

• علماءِ اسلام، برجسته ترين دانشمندان، و پدران علوم طبيعي هستند PAGEREF _Toc71011297 \h 16

• جابر بن حيّان، ذوالنّون مصري و أبو زكريّاي رازي، پايه گذاران علم شيمي هستند PAGEREF _Toc71011298 \h 16

• گفتار عبدالحليم جُندي در كتاب «الإمام جعفرٌ الصّادق» دربارۀ تأسيس آن حضرت علوم اسلامي را (ت) PAGEREF _Toc71011299 \h 16

• پيشگامي مسلمين و عظمت آنان در علم فيزيك.. PAGEREF _Toc71011300 \h 17

• تبرّز و ظهور أبوريحان بيروني، در مسائل فيزيك و هيئت و نجوم PAGEREF _Toc71011301 \h 17

• ترازوي أبوريحان بيروني، و تحقيقات او درباره چاه آرتزين. PAGEREF _Toc71011302 \h 17

• عبدالحليم جندي: تمام علوم اصلي اروپا به امام جعفر صادق عليه السّلام منتهي ميگردد (ت) PAGEREF _Toc71011303 \h 17

• قانون ظروف مرتبطه در علم فيزيك، كشف أبوريحان است.. PAGEREF _Toc71011304 \h 18

• نبوغ أبوريحان در فلكيّات و علم نجوم PAGEREF _Toc71011305 \h 18

• مزيّت علوم اسلامي و مسلمين در طريقۀ علمي خود (ت) PAGEREF _Toc71011306 \h 18

• اصول علم نقشه كشي از ابتكارهاي أبوريحان است.. PAGEREF _Toc71011307 \h 19

• أبوريحان قائل به سكون زمين نبوده است.. PAGEREF _Toc71011308 \h 19

• استخراج جَيب (سينوس) يك درجه، از اكتشافات أبوريحان است.. PAGEREF _Toc71011309 \h 19

• اكتشافات جديد أبوريحان در مسائل رياضي و هيئت.. PAGEREF _Toc71011310 \h 19

• برتري مسلمين در علوم، به جهت «اسلوب تجربي» آنان بود (ت) PAGEREF _Toc71011311 \h 19

• خواجه نصيرالدّين طوسي: مدوِّن زيج إيلخاني.. PAGEREF _Toc71011312 \h 20

• تأثير علوم و فرهنگ و تمدّن اسلام در علوم اروپائي(ت) PAGEREF _Toc71011313 \h 20

• تقدّم مسلمين در علم طبّ و داروسازي.. PAGEREF _Toc71011314 \h 21

• فوائد و مزاياي طبّ قديم و ضررهاي پزشكي امروز. PAGEREF _Toc71011315 \h 22

• مضرّات پزشكي جديد كه بر اساس تكنولوژي امروز ترتيب يافته است.. PAGEREF _Toc71011316 \h 22

• اختراع دستگاه‌هاي جديد در پزشكي، از حذاقت طبيب ميكاهد PAGEREF _Toc71011317 \h 23

إشكال سوّم: «اساس حوزه‌هاي علميّه بر قرآن و عرفان است». PAGEREF _Toc71011318 \h 23

• شرح إشكال، در ضمن سه مطلب.. PAGEREF _Toc71011319 \h 23

• مطلب أوّل: مراد و مقصود از علمي كه در اسلام بدان توصيه شده است كدام است؟. PAGEREF _Toc71011320 \h 23

• مدّت عمر انسان محدود است و بايد صرف آموختن علم مفيد كند PAGEREF _Toc71011321 \h 24

• اللَهُمَّ إنّي أَعوذُ بِكَ مِن عِلمٍ لا يَنفَعُ. PAGEREF _Toc71011322 \h 24

• وسعت علوم موجب انتخاب بهترين آنهاست.. PAGEREF _Toc71011323 \h 25

• لزوم تحصيل علوم أهمّ و ترك علوم مهمّه، به ضرورت تنگي وقت.. PAGEREF _Toc71011324 \h 25

• مراد از علم نافع و علمي كه شارع بدان ترغيب نموده است.. PAGEREF _Toc71011325 \h 26

• إنّمَا الْعِلمُ ثَلاثةٌ: ءَايةٌ مُحْكَمَةٌ، أَوْ فَريضَةٌ عادِلَةٌ، أَوْ سُنَّةٌ قآئِمَة. PAGEREF _Toc71011326 \h 26

• اشرف و افضل علوم، علم معرفة الله است.. PAGEREF _Toc71011327 \h 27

• «اي دل به هرزه دانش و عمرت به باد رفت». PAGEREF _Toc71011328 \h 27

• علوم طبيعي، حسّي و خيالي بوده و در آنها اثري از تكامل نفس نيست.. PAGEREF _Toc71011329 \h 27

• توسعه علوم تجربي بدون ربط با خدا، بر ضرر بشريّت است.. PAGEREF _Toc71011330 \h 28

• آلكسيس كارل: رهروان طريق دانش از پيش نميدانند به كجا كشانده ميشوند! PAGEREF _Toc71011331 \h 28

• مطلب دوّم: حوزه‌هاي علميّه بر چه اساس تشكيل شده است؟. PAGEREF _Toc71011332 \h 28

• علّت تشكيل حوزه‌هاي علميّه دينيّه، وصول به اهداف عاليه قرآن بوده است.. PAGEREF _Toc71011333 \h 28

• علّت تأسيس دانشسراي عالي و دانشكدۀ إلهيّات و معقول و منقول، مبارزه با حوزۀ علميّه بود PAGEREF _Toc71011334 \h 29

• خواسته استعمار، از ميان رفتن قرآن است.. PAGEREF _Toc71011335 \h 30

• مطلب سوّم: انتظار حوزه علميّه از مربيّان و گردانندگان آن چيست؟. PAGEREF _Toc71011336 \h 30

• حوزههاي علميّه براي تربيت فقيه عارف بالله است.. PAGEREF _Toc71011337 \h 30

• علوم دينيّه بايستي براي راهيابي به عرفان خداوند باشد تا دل از انوار إلهي منوَّر گردد PAGEREF _Toc71011338 \h 31

• لا يَحِلُّ الْفُتْيا لِمَن لا يَسْتَفْتِي مِنَ اللهِ عَزَّوجَلَّ بِصَفآءِ سِرِّه PAGEREF _Toc71011339 \h 31

• علم مجازي همچون ناودانِ سوراخ است، و علم حقيقي همچون آب حيات.. PAGEREF _Toc71011340 \h 32

• روايات دربارۀ صاحبان علوم ظاهري و مجازي.. PAGEREF _Toc71011341 \h 32

• «كليد گنج سعادت قبول اهل دل است». PAGEREF _Toc71011342 \h 33

إشكال چهارم: «إعراض روشنفكران از مباني اسلامي، در اثر فرهنگ خارجي». PAGEREF _Toc71011343 \h 33

• پاسخ گفتار مقاله بسط و قبض، گفتار مؤلّف كتاب «راه طيّ شده» است.. PAGEREF _Toc71011344 \h 33

• علوم و معارف اسلامي در عصر مشروطيّت و بعد از آن، در حدّ كمال بوده است.. PAGEREF _Toc71011345 \h 34

إشكال پنجم: «مجاز و استعارۀ قرآن، عين صدق و بلاغت است». PAGEREF _Toc71011346 \h 34

• إشكال بر صاحب مقاله، عدم فرق ميان مجاز و دروغ است.. PAGEREF _Toc71011347 \h 34

• بحث دربارۀ معناي حقيقي و مجازي، و صدق و كذب.. PAGEREF _Toc71011348 \h 34

• تعريف و أقسام استعاره (ت) PAGEREF _Toc71011349 \h 34

• استعمال لفظ در معناي مجازي كمتر از استعمال آن در معناي حقيقي نيست.. PAGEREF _Toc71011350 \h 35

• كلمات أعلامِ از محقّقين دربارۀ مجازات قرآن. PAGEREF _Toc71011351 \h 35

• كنايه و مجاز، بليغ‌تر از تصريح و حقيقت هستند PAGEREF _Toc71011352 \h 36

• نسبت ميان حقيقت و مجاز با صدق و كذب، عموم و خصوص من وجه است.. PAGEREF _Toc71011353 \h 36

• كلام و إشكال در فهم صاحب مقاله از مجازات قرآن. PAGEREF _Toc71011354 \h 36

• شواهدي از سكّاكي در استعمال أفعال در معناي مجازيِ: ارادۀ افعال. PAGEREF _Toc71011355 \h 36

• در بعضي از موارد، حمل لفظ بر معناي حقيقي بعيدتر است از معناي مجازي.. PAGEREF _Toc71011356 \h 37

إشكال ششم: «تعدّي از ظهورات قرآن، إسقاط حجّيّت قرآنست». PAGEREF _Toc71011357 \h 37

• تفسير «پرتوي از قرآن» جن زدگي را به بيماري صرع و يا ميكربي تفسير نموده است.. PAGEREF _Toc71011358 \h 37

• تفسير و توجيهي كه براي «يَتَخَبَّطُهُ الشَّيْطَـٰنُ مِنَ الْمَسِّ» نموده‌اند PAGEREF _Toc71011359 \h 38

• نواحي چهارگانۀ إشكال بر صاحب مقاله در اين مبحث.. PAGEREF _Toc71011360 \h 38

• ناحيۀ اوّل: كشف پزشكي توان نفي علل ماوراء طبيعت، و يا مقابلۀ با ظاهر قرآن را ندارد PAGEREF _Toc71011361 \h 38

• صاحب تفسير «المَنار» تأثير جنّ را در مرض صرع انكار دارد PAGEREF _Toc71011362 \h 38

• شيطانزدگي إجمالاً در مورد جنون متحقّق است.. PAGEREF _Toc71011363 \h 39

• إشكال استاد علاّمۀ طباطبائي بر آنكه: استناد جنون به خدا إشكال دارد PAGEREF _Toc71011364 \h 39

• گفتار صاحب تفسير «روح المعاني» دربارۀ مسّ شيطان، قريب به نظريّۀ علاّمه است.. PAGEREF _Toc71011365 \h 40

• استشهادات تفسير «روح المعاني» بر تخبّط از شيطان و جنزدگي.. PAGEREF _Toc71011366 \h 40

• آيۀ «وَ مَا كَانَ لِيَ عَلَيْكُم مِن سُلْطَـٰنٍ» دليل بر عدم تخبّط انسان از مسّ شيطان نيست.. PAGEREF _Toc71011367 \h 40

• ناحيۀ دوّم: قرآن ميگويد: انس و جنّ دو گروه با شعور و قابل خطاب و تفهيمند PAGEREF _Toc71011368 \h 41

• انسان و جنّ، دو موجود مادّي و داراي پيامبر مشتركي از انسان هستند PAGEREF _Toc71011369 \h 41

• شرح حال جنّ، در سورۀ جنّ از قرآن كريم PAGEREF _Toc71011370 \h 41

• آيات قرآن راجع به اسلام و كفر جنّيان. PAGEREF _Toc71011371 \h 42

• به تمام افراد جنّ مثل انسان تكليف ميشود؛ و جهنّم و بهشت پاداش عمل است.. PAGEREF _Toc71011372 \h 42

• انسان از جنّ قويتر است؛ لهذا پيامبر جنّيان از انسان است.. PAGEREF _Toc71011373 \h 43

• مفسّر قرآن بايد عارف به لسان قرآن باشد PAGEREF _Toc71011374 \h 43

• مفسّر عاليقدر اسلام: علاّمۀ طباطبائي در شهرهاي عرب مشهورتر است از ايران. PAGEREF _Toc71011375 \h 44

• پناه بردن به خدا از شرّ وسوسه‌هاي شياطين جنّي و إنسيّ.. PAGEREF _Toc71011376 \h 44

• تعويذ رسول الله صلّي الله عليه وآله وسلّم به معوِّذتين و آية الكرسيّ.. PAGEREF _Toc71011377 \h 45

• نمونه‌هائي از مشاهدۀ خارجي جنّيان در زمان ما PAGEREF _Toc71011378 \h 45

• داستان إحضار جنّ توسّط آقاي بحريني در محضرحضرت علاّمۀ طباطبائي (قدّه) PAGEREF _Toc71011379 \h 45

• مشاهدۀ آثار جنّيان در مشهد مقدّس توسّط آية الله حاج شيخ محمّد كاظم دامغاني.. PAGEREF _Toc71011380 \h 45

• ناحيۀ سوّم: حجّيّت ظهورات قرآن بنابر ا صل عقلائي غير قابل ترديد PAGEREF _Toc71011381 \h 46

دنباله فهرست