جلسه ۸۰ درس خارج فقه، مبحث حج

موضوع: استطاعت
استاد:  حضرت آیت اللـه حاج سیّد محمّد محسن حسینی طهرانی – تاریخ: ۱۲ ذی القعده الحرام ۱۴۳۰ ه.ق

[button color=”orange” size=”small” link=”http://file.pormatlab.com/kimiyasaadat/haj080.mp3″ icon=”” target=”false”]دریافت صوت[/button]

[button color=”red” size=”small” link=”http://file.pormatlab.com/kimiyasaadat/haj080.pdf” icon=”” target=”false”]دریافت متن[/button]

خلاصه:

۱- لسان روایات و آیات استطاعت را به عنوان شرط‌الوجود لحاظ می‌کنند نه به عنوان شرط شرعیه که حدود و قیود موضوع را تشکیل می‌دهند و اگر ما در آیات و روایات تصرف نکنیم و آن را بر عرف عرضه بداریم از آن برداشت اطلاق را می‌کند. لکن عادتاً ما در جایی که اهمیّت موضوع را ادراک نکنیم به آسانی آن را حمل بر شرطیت شرعی می‌کنیم، امّا اگر اهمیّت موضوع را ادراک بکنیم و یا اینکه احتمال دهیم با عدم انجام فعل ضرری به ما می‌رسد، فوراً آن را حمل بر شرط‌الوجود می‌نمائیم.

۲- در آیۀ شریفه «و لله علی الناس حج البیت من استطاع الیه سبیلاً» جنبۀ شمول آیه را بایستی مدّ نظر گرفت و داعی مولا را از آن اخذ کرد و اگر آن را همراه با روایات دالّ بر اهمیت حج نمائیم که به هیچ عنوانی خانۀ خدا نبایستی خالی از حجاج گردد و حتی اگر در سالی این مسأله اتفاق بیفتد، بر حاکم مسلمانان است که آنها را با هزینۀ بیت‌المال به حج ارسال کند و یا حتی در بعضی از روایات اشاره به فرضیت حج برای اهل جده در هر سال دارد که همۀ اینها دلالت بر اطلاقیت حج می‌کند.

۳- الحمدلله با ظهور بیشتر ولایت امام رضا علیه‌السلام در قلوب و نفوس مردم، در سالهای اخیر استقبال زیادی از زیارت بیست و سوم ذی‌القعدۀ آن حضرت می‌شود در حالی که قدیم فقط بعضی از خواص از آن اطلاع داشتند. و این بدین علّت است که چون نفوس، ربط تعلّقی و متولّی به نفس ولی حیّ یعنی امام زمان علیه‌السلام دارند، نفس آن ولی حیّ این مطالب را در قبال از دست دادن بعضی از باورهای مردم در امور دینی جایگزین آن می‌نماید. و اگر کسی ولایت امام را ادراک کند، حج و زیارت امام برای او اصل می‌شود و مابقی احکام فرع بر آن خواهد شد.