جلسه ۶۵ درس خارج فقه، مبحث حج

موضوع: استطاعت
استاد:  حضرت آیت اللـه حاج سیّد محمّد محسن حسینی طهرانی – تاریخ: ۲ جمادی الاول ۱۴۳۰ ه.ق

[button color=”orange” size=”small” link=”http://file.pormatlab.com/kimiyasaadat/haj065.mp3″ icon=”” target=”false”]دریافت صوت[/button]

[button color=”red” size=”small” link=”http://file.pormatlab.com/kimiyasaadat/haj065.pdf” icon=”” target=”false”]دریافت متن[/button]

چکیده:

۱- مرحوم نائینی نسبت به تکالیفی که زمان یا هر امر دیگری به عنوان جزءالعله در آن دخالت دارد، حکم به وجوب اقدام بر مقدمات عقلیه نموده‌اند. زیرا عدم اقدام بر آن مقدمات، موجب تفویت غرض مولا خواهد بود. امّا در مسائلی مانند استطاعت برای حج این حکم را نکرده‌اند.

۲- درحالیکه حتی اگر زمان را جزءالعله بدانیم تا مادامی که جزءالعله نیاید، علت تام نخواهد شد و به مقام تنجز نمی‌رسد و اصلاً امری وجود ندارد بلکه فقط الزام است و در الزام، زمان فقط ظرف برای واجب است.

۳- بنابراین اگر ایشان قائل به این هستند که عقل حکم می‌کند بر وجوب اقدام بر مقدمه، لأن لایفوت الغرض و المأموربه، این عقل در صورتی حکم می‌کند که از نقطه نظر او مقدمات برای تمامیت ملاک تام باشد، امّا علیت تام نباشد هنوز حکمی و انشائی نیست، هنوز چیزی نیست تا این مسئله در اینجا انجام شود. این اشکال منطقی و فنی نسبت به اصل طرح مقدمات مفوته است به عبارت دیگر چرا قبل از حلول زمان وجوب، عقل حکم به اقدام بر مقدمات می‌کند تا سایر اشکالات نقضی.