جلسه ۸۵ درس خارج فقه، مبحث حج
موضوع: استطاعت
استاد: حضرت آیت اللـه حاج سیّد محمّد محسن حسینی طهرانی – تاریخ: ۴ ذی الحجه الحرام ۱۴۳۰ ه.ق
[button color=”orange” size=”small” link=”http://file.pormatlab.com/kimiyasaadat/haj085.mp3″ icon=”” target=”false”]دریافت صوت[/button]
[button color=”red” size=”small” link=”http://file.pormatlab.com/kimiyasaadat/haj085.pdf” icon=”” target=”false”]دریافت متن[/button]
خلاصه:
۱- کیفیت استطاعت در روایات به انحاء مختلف تفسیر شده که این نوع از تفاسیر مطابق با اطلاق حج است و متناسب با فهم عرف و آن عبارت است از «توان و قدرت بر قیام به حج به مقداری که عرف از یک عبادت مطلق میفهمد.»
۲- استطاعت منحصر در وجود زاد و راحله نیست. به عبارت دیگر شرایط و مواردی که در روایات برای استطاعت نقل شده است جهت بیان انحصار نیست بلکه اولاً جهت بیان عرفی و عادی است و ثانیاً در مقام بیان احدالطرق است از ادنی المراتب تا اعلی المراتب و لذا دارای یک بیان سِعی است.
۳- روایات عدیدهای دلالت بر این مضمون دارد که «الحج واجبه علی من اطاق المشی من المسلمین» و مع الأسف نمیدانیم چرا فقهاء مانند شیخ الطائفه این موارد را حمل بر حج استحبابی میکنند در حالی که در خود این روایات لفظ واجبه آمده؛ مگر میشود حج استحبابی واجب باشد؟!
۴- در روایت نقل است که پیامبر به افرادی در سفر حج دچار سختی و مشکل و جوع شده بودند و دیگر تحمل نداشتند امر میکردند سنگی بر شکم ببندند تا معدۀ آنان کوچکتر شود و کمتر گرسنگی بر آنان غلبه کند امّا از حج منصرف نشوند. حال سؤال این است که این همه تأکیدات از پیامبر و ائمه علیهمالسلام برای یک امر مستحبی یا واجب اختیاری است یا برای یک واجب مطلق که ساقط نمیشود؟