جلسه ۳۰ درس خارج فقه، مبحث حج
موضوع: استطاعت
سخنران: حضرت آیت اللـه حاج سیّد محمّد محسن حسینی طهرانی – تاریخ: ۲۲ شوال المکرم ۱۴۲۹ ه.ق
[button color=”orange” size=”small” link=”http://file.pormatlab.com/kimiyasaadat/haj030.mp3″ icon=”” target=”false”]دریافت صوت[/button]
[button color=”red” size=”small” link=”http://file.pormatlab.com/kimiyasaadat/haj030.pdf” icon=”” target=”false”]دریافت متن[/button]
چکیده:
۱- مستفاد از تفسیر استطاعت در آیات قرآن و روایات مختلفه که همان معنای عرفی است. القدرى و الاستعداد علی الذهاب الی الحج والرجوع والاتیان بالاعمال می‌باشد، و با وجود اختلاف و تفاوت در مصادیق آن، معنای واحدی بر تمام آنها صدق می‌کند، و آنچه در روایات در تفسیر استطاعت مثل الزاد والراحلى و تخلیى السرب و الصحى البدن و قوت العیال و غیر ذلک آمده از باب تعیین مصادیق استطاعت می‌باشد که این یک مسئله عرفی است نه تفسیر استطاعت بر غیر معنای ارتکازی عرفی.
۲- فهم و تفسیر معنای استطاعت زیر بنای مباحث دیگری است چون واجب مطلق و واجب مشروط و واجب معلق در بحث حج.
۳- شرطیى قیود برای وجوب فعل یا واجب از لسان روایات و فحوای دلیل و مرتکزات ذهنی و عرفی بدست می‌آید.
۴- نصاب اموال زکوی شرط وجوب زکات و زائد بر مؤونه سنه شرط وجوب خمس می‌باشد و علی هذا این دو واجب مشروط هستند وتحصیل شرط وجوب واجب نیست.
۵- نقل کلام مرحوم آخوند بر اینکه استطاعت در حج را در عِداد سفر شرط برای وجوب نماز قصد و حضر برای وجوب نماز تمام قرار داده و اشکال محشیین بر کلام ایشان و تبیین کلام آخوند و ردّ اشکال متشکلین و تأیید کلام ایشان.
۶- ایراد و اشکال عمده بر کلام آخوند (ره) از جهت ارداف استطاعت بر حضر و سفر می باشد که آن دو شرط وجوب نماز تمام و نماز قصد می‌شود، که استطاعت شرط وجوب نیست بلکه شرط فعل است نه شرط وجوب.
۷- استطاعت شرط عقلی فعل است و حج واجب مطلق است و استطاعت در تحت اراده و اختیار مکلف نیست و ذکر استطاعت در کلام مولی موجب خروج این شرط از شرط فعل به شرط وجوب نمی‌شود و واجب مطلق را واجب مشروط نمی‌کند.