بهداشت دهان و دندان سالمندان

سایت پرمطلب: سالمندانی که دارای دندانهای طبیعی میباشند،تمیزکردن پلاک میکروبی مهمترین اصل درمراقبت بهداشت دهان ودندان آنهادر منزل میباشد. این عمل علاوه برجلوگیری ازایجادپوسیدگی دندان وبیماریهای لثه ای سبب خوشبوشدن دهان نیزمیگردد. مسواک زدن مطابق روشی که قبلاتوضیح داده شده است،برای اکثرافراد مسن بامسواک نرم توصیه میشود. درافرادیکه تحلیل لثه (در نواحی مشخصی ازدهان) دارند،استفاده ازمسواک بسیارنرم آن هم باحرکات چرخشی برسطوح دندانی وبافشارملایم درنواحی تحلیل توصیه میشود. استفاده ازخمیردندان باتوجه به مزایای وجودفلورایدوکمک به برطرف کردن پلاک ورنگ روی دندانها الزامی میباشد (البته به شرطیکه خمیردندان راقورت ندهند).

مراقبت ازدندانهای مصنوعی:

١. مراقبت ازپروتزکامل (دست دندان): بعدازهروعده غذایی پروتزمتحرک بایدازدهان خارج وابتداباآب شسته شود. سپس بامسواک وخمیردندان،تمام سطوح بخصوص سطحی که درتماس بامخاط دهان میباشدازخرده های موادغذایی باقیمانده تمیزگردد. روش مناسب دیگراستفاده ازمسواک به همراه صابون غیرمعطرویا مایع ظرفشویی میباشد. توجه داشته باشیدازپودرهای ساینده به هیچ وجه جهت تمیزکردن دست دندان استفاده نکنید.
علاوه برتمیزکردن دست دندان بعدازهروعده غذایی،پس از خارج کردن آن بایددهان رابطورکامل باآب گرم یامحلول نمکی رقیق شستودرصورت امکان بایک مسواک نرم لثه هاراتمیزکرد وباانگشت،لثه هاراماساژداد.

٢. مراقبت ازپروتزمتحرک ناکامل (پارسیل): بعدازهروعده غذایی،پروتزمتحرک ازدهان خارج میشودوتمیزمیشود. سپس دندانهای باقیمانده به کمک مسواک ونخ دندان تمیزمیشود. این افرادبایدازدو مسواک استفاده نمایند. یکی برای تمیزکردن پروتزودیگری برای تمیزکردن دندانهای طبیعی که درداخل دهان قراردارند.

٣. مراقبت ازپروتز ثابت: دررابطه بامراقبت ازپروتزهای ثابت بایدگفت که پس ازهروعده غذایی،پروتزثابت را میتوان با برس،نخ دندان ومسواک مخصوص،تمیزکرد.
به افرادمسن توصیه میگردددرهنگام تمیزکردن پروتزدندان،ظرف آب پلاستیکی راکه تانیمه پراست زیردست خودقراردهندتادرصورتی که پروتزازدستشان افتاد صدمه نبیند. درموقع شستن به بیمارتوصیه میشودکه پروتزرابین انگشت شست واشاره خودمحکم بگیردومسواک بزند. نبایدآنرادرکف دست نگه داشت،چون اگردست دندان ازدست بیفتد،ممکن است دوتکه شود.
علاوه براستفاده ازمسواک جهت تمیزکردن پروتز،میتوان دست دندان رابه صورت هفتگی دریک محلول ضدعفونی کننده {یک قاشق چایخوری مایع سفیدکننده خانگی (وایتکس) داخل حدودنیم لیترآب}به مدت نیم ساعت قرارداد. بعداز خارج کردن دندان مصنوعی ازمحلول تمیزکننده،پروتزباید کاملازیرشیرآب شسته شودوسپس داخل دهان قرارگیرد.
البته لازم به ذکراست که نبایدمحلول وایتکس رابرای تمیزنمودن پروتزهای پارسیل استفاده نمود؛زیراممکن است سبب کدرشدن قسمت فلزی آن گردد.
باتوصیه دندانپزشک میتوان ازقرصهای پاک کننده جهت برطرف کردن رنگ وجرم پروتزروزی یکباراستفاده نمود.
به افرادی که ازپروتزاستفاده میکنندتوصیه میشوددرطول روزاگرزمانی راخارج ازمنزل بسرمیبرندوغذا میخورند،وسایل لازم جهت تمیزنمودن دندانهاونیزپروتز خودرابهمراه داشته باشند.
درطول شبانه روزدندانهای مصنوعی متحرک بایدبرای مدتی ازدهان خارج شودتامخاط دهان که تحت فشاردندانهای مصنوعی درهنگام غذاخوردن بوده است،استراحت کندوبه وضعیت طبیعی خودبرگردد. توصیه میشودحدود ٨ ساعت دست دندان درآورده شودکه بهترین زمان برای این مدت هنگام خواب میباشد.
پس ازتمیزکردن دست دندا ن درشب وقبل ازخواب بایدآنرادرظرفی پرازآب قراردادتاآب ازدست ندهدوتغییر حجم پیدانکند. توصیه شودکه هیچگاه دست دندان راوارد آب داغ نکرده ویاباآب داغ شستشوداده نشود.
اگرفردی که ازدست دندان استفاده میکنددچارتورم ودردوتحریک بافتهای دهان شد،به اوتوصیه نماییدکه دست دندان راازدهان خارج کندوحتماًاورابه مرکزبهداشتی درمانی ارجاع نمایید.
به هیچ وجه جهت اصلاح وتطابق دست دندان بابافتهای دهان ازسمباده ویاوسایل ساینده وچسبهای آماده استفاده ننمایید. چون تطابق قرارگیری دندانهادرمقابل هم درفکین بهم میخوردوپس ازآن نمیتوان بدون آنهااز دست دندان استفاده نمود.
تمام بیمارانی که دارای دست دندان هستندحتی اگرازنظرخودشان مشکلی نداشته باشند،بایدحداقل هر ۶ تا ١٢ ماه یکباربه دندانپزشک جهت معاینه مراجعه نمایند.

مراقبت دهان ودندان دربیماران ناتوان وبستری:

درافرادمسنی که ازنظرفیزیکی به شدت ناتوان میباشند و یا به دلایل بیماریهای خاص قادربه رعایت بهداشت دهان ودندان خودشان نمیباشند،بایداقدامات بهداشتی زیرتوسط کسیکه ازآنها نگهداری میکند،صورت گیرد:
اگربیماردرتخت خواب میباشد،باقراردادن چندین بالش درزیرسر،سراوبه صورتی بلندشودکه سرش روبروی صورت شماقرارگیرد. سپس یک حوله تمیزویک ظرف روی سینه،درزیرچانه اوقراردهید.
اگربیمارروی صندلی چرخدارقراردارد،درپشت اوقراربگیریدویک دست  خودرادرزیرچانه اووسرش رابرروی بدن خودتکیه دهید. حوله رابرروی سینه به صورتی قرار دهیدکه شانه هایش راهم بپوشاندوظرفی رابرروی پای بیماریابرروی میزجلوی صندلی بیمارکه به اونزدیک است قراردهیدویااینکه اگربتوانیدصندلی چرخداررا نزدیک دستشویی ببرید.
مسواک کردن راطبق روش توصیه شده دربحث رعایت بهداشت دهان ودندان انجام دهیدوازنخ دندان نیزاستفاده نمایید.
اگرلبهای بیمارخشک وترک خورده هستند،باوازلین چرب کنید.