آیا جراحی آب‌مروارید می‌تواند خطرناک باشد؟
پرمطلب: عمل جراحی کاتاراکت یا آب مروارید، یکی از بی‌خطرترین و موثرترین و شایع‌ترین اعمال جراحی چشم است. کاتاراکت یا آب مروارید به معنای تار شدن عدسی چشم، یعنی بخشی شفاف از چشم که مانند لنز دوربین به متمرکز شدن نور کمک می‌کند. کاتاراکت باعث محو شدن و اعوجاج تصاویر می‌شود.
علل کاتاراکت
اغلب کاتاراکت‌ها مربوط به سن هستند. بیش از نیمی از افراد تا سن ۸۰ سالگی کاتاراکت گرفته‌اند یا آن را جراحی کرده‌اند.
علل دیگر کاتاراکت شامل دیابت، جراحت چشمی، پرتوهای رادیواکتیو و جراحی برای سایر مشکلات چشمی است.
کاتاراکت به تدریج بدتر می‌شود. عدسی شفاف به تدریج به رنگ زرد-قهوه‌ای در می‌آید و سایه‌ای قهوه‌ای به دید اضافه می‌کند. اگر این تغییررنگ عدسی خیلی پیشرفت کند، ممکن است فرد نتواند رنگ آبی و قرمز را تشخیص دهد.
علائم کاتاراکت
شایع‌ترین علائم کاتاراکت شامل: محوشدن تصاویر، اشکال در دید رنگ‌ها، مگس‌پران، اشکال در دید شبانه، دوبینی و تغییر مکرر شماره چشم است.
البته هر یک از این علائم ممکن است به بیماری‌های دیگر چشمی هم مربوط باشند و باید برای بررسی به چشم‌پزشک مراجعه کنید.
جلوگیری از کاتاراکت
استفاده از عینک آفتابی و به سر گذاشتن کلاه لبه‌دار، با جلوگیری از ورود اشعه ماورای بنفش به چشم ممکن است به تاخیر کاتاراکت کمک کند.
پژوهشگران همچنین معتقدند که تغذیه خوب نیز می‌تواند از خطر کاتاراکت مربوط به سن جلوگیری کند. آنها خوردن سبزی‌های برگ‌دار سبز، میوه و سایر غذاهای حاوی آنتی‌اکسیدان را توصیه می‌کنند.
اگر ۶۰ سال یا بیشتر دارید، باید حداقل هر دو سال یکبار معاینه کامل چشمی انجام دهید.
متخصص چشم می‌تواند علاوه بر کاتاراکت، نشانه‌های تحلیل لکه زرد چشم ناشی از سن (دژنراسیون ماکولا)، گلوکوم (آب سیاه) و سایر اختلالات بینایی را بررسی کند.
درمان زودرس بسیاری از این بیماری‌ها می‌تواند بینایی شما را نجات دهد.
عمل جراحی کاتاراکت
در این جراحی پس از ایجاد یک برش کوچک در چشم، عدسی کدرشده توسط یک پروب فاکوامولسیون نوسان‌کننده با سرعت فراصوت پاره و برداشته می‌شود و سپس یک عدسی مصنوعی دایمی داخل کپسول نگهدارنده عدسی تعبیه می‌گردد.
این عمل معمول کمتر از نیم‌ساعت به طول می‌انجامد و تقریبا بی‌درد است.
پس از عمل، ممکن است بالشتکی روی چشم گذاشته شود.
اغلب افراد پس از عمل جراحی کاتاراکت در همان روز می‌توانند به خانه بروند.
در اغلب موارد ترمیم در طول هشت هفته کامل خواهد شد.
عوارض جراحی کاتاراکت
عمل جراحی کاتاراکت مانند هر جراحی دیگری خطر عفونت و خونریزی در پی دارد. عفونت وخیم ممکن است بینایی را کاهش دهد.
عمل کاتاراکت، اندکی خطر “جداشدگی شبکیه” را می‌افزاید که یک عارضه وخیم است و نیاز به درمان اورژانسی برای جلوگیری از عیوب دائمی بینایی دارد.
شبکیه، بخش حساس به نور در چشم است که از طریق عصب بینایی به مغز متصل می شود.
دستورات و مراقبت های پس از جراحی کاتاراکت
۱- بلافاصله بعد از عمل جراحی مرخص خواهید شد. هنگام مرخص شدن نسخه دارویی خود را تهیه کنید و قطره های چشمی را به طوری که آموزش می بینید استفاده کنید. در مراجعات بعدی داروهایتان را همراه خود بیاورید.
۲– پس از عمل جراحی کاتاراکت، باید به پشت بخوابید و از خوابیدن به سمت چشمی که عمل شده و یا به طرف شکم خودداری کنید.
۳– آرام باشید و از سرفه و عطسه کردن و زورزدن خودداری کنید.
۴- بلافاصله پس از عمل می توانید غذا بخورید و رژیم غذایی بخصوصی توصیه نمی شود.
۵- به طور معمول از قطره چشمی کورتون (بتامتازون یا پردنیزولون) هر دو ساعت و از قطره چشمی کلرامفنیکل هر ۴ ساعت استفاده کنید (با دستور پزشک).
۶- در صورت تجویز پزشک، از قرص استازولامید (برای پایین آوردن فشار چشم) هر ۶ تا ۸ ساعت استفاده کنید.
۷- در صورت احساس درد و ناراحتی، از قرص استامینوفن استفاده کنید.
۸- شب‌ها که به بستر می‌روید، نیاز به ریختن قطره نیست.
۹- بین دو قطره، حداقل ۵ تا ۱۰ دقیقه فاصله بگذارید.
۱۰- در موقع خوابیدن، روی چشم یک محافظ (شیلد) گذاشته شود و به وسیله چسب ضد حساسیت چسبانده شود.
۱۱– محافظ چشم تا ۳ الی ۴ هفته پس از عمل جراحی، باید هنگام خواب روی چشم شما باشد و در طول روز از عینک آفتابی استفاده کنید تا چشم شما کمتر اذیت شود، زیرا چشم عمل شده نسبت به نور خورشید حساس است.
۱۲– افزایش اشک ریزش بعداز عمل کاتاراکت طبیعی است. همینطور مقادیر کم ترشحات در هنگام بیدار شدن از خواب که باعث می شود مژه ها به هم بچسبد، طبیعی است. این ترشحات را می توانید با دستمال تمیزی پاک کنید.
۱۳- درد بعد از عمل را می توان با مصرف استامینوفن کاهش داد. در صورت از بین نرفتن درد به پزشک اطلاع دهید، زیرا ممکن است به دلیل افزایش فشار داخل چشم باشد.
۱۴– کاهش ناگهانی بینایی را باید به پزشک اطلاع دهید.
۱۵– روز بعد از عمل جراحی باید برای معاینه به مطب پزشک مراجعه کنید و تا بهبود کامل لازم است که چندین بار معاینه شوید.
۱۶- دید شما بلافاصله بعد از عمل ممکن است کامل نبــاشد، ولی به‌تدریج بهتر خواهد شد و بعد از یک‌ماه اگر لازم باشد، شماره عینکی برای کارهای دقیق تجویز خواهد شد.
۱۷- توجه داشته باشید که کیفیت بینایی بعد از عمل بستگی به وضعیت شبکیه، سلامت عصب بینایی و سلامت سایر قسمت های چشم دارد که به تدریج کامل می‌شود.
۱۸- لنز داخل چشمی تطابق ندارد. بیمار بایستی موقع انجام کارهای نزدیک مثل مطالعه از عینک استفاده نماید که حدود یک ماه پس از عمل تجویز می شود.
منابع: همشهری آنلاین – سایت دکتر علیرضا نادری – جراح و متخصص چشم – هفته نامه سلامت – دکتر یونس سبزواری
