اگر کودکمان تب کرد چه کنیم؟
اگر کوچک‌تر از شش ماه است. . .
تب در کودکان زیر شش ماه غیرعادی است و ممکن است نشانه یک بیماری خطرناک باشد. پس تا دیر نشده او را به اورژانس یکی از بیمارستان‌های کودکان برسانید و علت تب را با کمک متخصصان بررسی کنید. البته تا رسیدن به بیمارستان می‌توانید از اقدام‌های رایج برای پایین آوردن تب کمک بگیرید اما به‌خاطر هر تلاشی برای کم کردن دمای بدن او نباید رساندنش به بیمارستان یا مطب پزشک را به تاخیر بیندازید.
هیچ‌وقت خودسرانه به نوزادتان دارو ندهید. در سه ماه اول تولد، تب میتواند نشانه ابتلا به بیماری‌های خطرناکی باشد. پس در ماه اول هرگز تب فرزندتان را با دارو تسکین ندهید چراکه ممکن است دچار نقص سیستم ایمنی یا عفونت‌های مهلکی شده باشد که جانش را تهدید کند. اگر فرزند یک تا سه ماهه شما تب کرد، هیچ وقتی را تلف نکنید و به محض فهمیدن این موضوع راهی بیمارستان کودکان شوید.
اگر بزرگ‌تر از شش ماه است. . .
برای بررسی دلیل تب کودکان، اولین چیزی که باید نسبت به وجودش حساس باشید، ظهور جوش روی پوست کودک‌تان است. اگر تب شیرخوار شما با جوش‌های بدنی همراه نیست به وجود این ۹ نشانه حساس باشید تا دلیل گرم شدن بدنش را پیدا کنید:
نشانه شماره ۱
واکسن زده؟
تب در برخی موارد یک واکنش دفاعی است که بدن پس از تزریق واکسن نشان می‌دهد. البته تب ناشی از واکسن بسیار شدید و طولانی‌مدت نیست و در صورتی که فرزندتان به‌شدت و برای مدت طولانی تب کرد باید وجود دلایل دیگر را بررسی کنید.
نشانه شماره ۲
گوشش عفونت کرده؟
ممکن است او به التهاب گوش میانی دچار شده باشد. در چنین شرایطی فرزندتان گریه می‌کند و دست‌هایش را به سمت گوشش می‌برد و شب‌ها هم با گریه‌های شدید و بی‌قراری خواب را از شما می‌گیرد. تب همیشه به‌خاطر ابتلا به یک ویروس ایجاد نمی‌شود؛ گاهی وجود باکتری یا عفونتی در بدن میتواند دلیل تب‌دار شدن فرزندتان باشد. در این شرایط منتظر ماندن برای محو شدن نشانه‌های بیماری کمکی به شما نخواهد کرد چراکه باکتری‌ها با گذشت زمان مجال بیشتری برای قدرت گرفتن پیدا خواهند کرد.
نشانه شماره ۳
سرفه می‌کند؟
در صورتی که نشانه‌های گفته شده را ندارد و سرعت تنفس‌اش هم عادی است، ممکن است سرماخوردگی، آنفلوآنزا یا سرخک سراغش آمده باشد. در چنین شرایطی تب او با سرفه و آب‌ریزش بینی همراه خواهد بود. اگر دمای بدنش چندان بالا نرفت یا شاهد بهبود علائم بودید، می‌توانید در خانه از فرزندتان مراقبت کنید اما در صورتی که بهبود در این نشانه‌ها ظرف ۴۸ ساعت حاصل نشد یا اینکه تب فرزندتان با مشکلات تنفسی یا جوش همراه شد، باید فورا سراغ متخصص بروید.
نشانه شماره ۴
استفراغ می‌کند؟
اگر تنفس فرزندتان عادی بود و نشانه شماره یک را نداشت و سرفه و آب‌ریزش بینی هم نداشت، باید احتمال سرخ‌جوش شیرخواران یا مننژیت را بررسی کنید. چنین احتمالی با مشاهده استفراغ بدون اسهال، خواب‌آلودگی غیرعادی یا بدخلقی غیرعادی که با تب در فرزند شما همراه شده، تقویت خواهد شد و باید فورا توسط متخصص شرایط فرزندتان بررسی شود.
نشانه شماره ۵
اسهال شده؟
اگر نشانه‌های شماره ۲ و ۳ و ۴ را در کودک‌تان ندیدید اما همچنان شاهد تب او بودید، بررسی کنید آیا دچار استفراغ همراه با اسهال شده یا نه. اگر استفراغ همراه با اسهال او بیشتر از چهار ساعت ادامه پیدا کرد حتما به متخصص مراجعه کنید.
نشانه شماره ۶
غذا را قورت نمی‌دهد؟
اگر پنج نشانه گفته شده را نداشت اما در عین تب داشتن از خوردن غذاهای جامد خودداری می‌کرد، ابتلایش به یک بیماری عفونی گلو مثل مشکلات التهاب لوزه یا بیماری التهابی دهان مثل التهاب لثه را بررسی کنید. این مشکلات بلع غذا برای فرزندتان را سخت می‌کنند و معمولا با تب همراه هستند.
نشانه شماره ۷
زیاد لباس پوشیده؟
اگر شش نشانه گفته شده را در فرزندتان ندیدید، وضعیت پوشش او را بررسی کنید. شاید به‌خاطر وسواس یا ناآگاهی آنقدر لباس به او پوشانده‌اید که گرمش شده و درجه حرارت بدنش بالا رفته است. باید به شما یادآوری کنیم که خطر این اتفاق برای فرزندتان از کم پوشاندن لباس و سرماخوردنش کمتر نیست. اگر با پایین آوردن دمای اتاق یا کم کردن لباس‌ها نتوانستید در یک ساعت دمای بدن فرزندتان را پایین بیاورید، حتما به پزشک مراجعه کنید.
نشانه شماره ۸
گرمازده شده؟
گفتیم که قرار گرفتن کودک در معرض هوای گرم میتواند او را تب‌دار جلوه دهد اما موضوع گرمازدگی همیشه به سادگی چند دقیقه نشستن در هوای خنک حل نمی‌شود. گاهی گذراندن مدت طولانی زیر آفتاب یا در خانه‌ای که با وسایل گرمایشی بیش از اندازه گرم شده میتواند فرزند شما را گرمازده کند. اگر کم کردن یا درآوردن لباس‌ها و قرار گرفتن در هوای معتدل درجه حرارت بدن او را پایین نیاورد حتی در صورتی که هیچ دلیلی جز گرمازدگی برای داغ بودن بدنش وجود نداشت، باز هم باید با عجله او را به مراکز درمانی برسانید.
نشانه شماره ۹
پوستش جوش زده؟
هشت نشانه گفته شده برای زمانی است که تب فرزندتان با جوش همراه نیست اما اگر تب کودک شما با ظهور جوش‌هایی روی پوستش همراه شده کار شما برای تشخیص مشکل سخت‌تر خواهد بود. پیشنهاد ما این است که به محض دیدن این جوش‌ها در شرایطی که با تب همراه شده‌اند، سراغ متخصص بروید. تشخیص نوع جوش و علت آن برای شمایی که تخصصی در این مورد ندارید آسان نخواهد بود.
جای نگرانی نیست اگر. . .
در برخی موارد، تب‌دار شدن شیرخوار شما میتواند به سلامتش صدمات جدی بزند یا اینکه نشانه آسیب دیدن سلامت او باشد اما می‌توانید دمای بالای بدنش را جدی نگیرید اگر. . .
اگر فرزندتان فعالیت بدنی زیادی داشته، باید انتظار بالاتر رفتن دمای بدنش را هم داشته باشید. اگر نسبت به سلامت او شک کردید، مدتی او را در حالت سکون و آرامش نگه دارید. در صورتی که بعد از چند ساعت دمای بدنش پایین نیامد می‌توانید حکم تب‌دار بودن را برایش صادر کنید. پوشیدن لباس نامناسب و تحرک و حتی قرار داشتن فرزندتان در فضایی که دمای بالایی دارد، میتواند شما را در این مورد به اشتباه بیندازد. در این شرایط دمای بدن کودک را کنترل کنید و دستپاچه نشوید.
دمای بدن همه افراد در ساعات اولیه صبح پایین‌تر و در بعدازظهرها بالاتر است. پس این تغییر دمای روزانه را به پای افت فشار یا تب‌دار شدن فرزندتان ننویسید. برای سنجیدن تب شیرخوارتان، بهتر است درجه حرارت بدنش را در ساعات مختلف صبح و بعدازظهر اندازه‌گیری کنید و میانگین آنها را معیار قرار دهید. مراقب بالاتر رفتن دمای بدن باشید و اگر درجه حرارت بدنش از ۲/۳۸ گذشت، او را تب‌دار به حساب بیاورید. شما نمی‌توانید به‌خاطر یک لحظه گرم شدن بدنش او را بیمار خطاب کنید.
از شیوه‌های سنتی مثل قرار دادن دست روی پیشانی کودک کمک نگیرید و اگر به تب‌دار بودنش شک دارید، از تب‌سنج‌های خانگی استفاده کنید. دست شما هرگز نمی‌تواند معیار خوبی برای سنجیدن درجه حرارت فرزندتان باشد. بهترین راه برای درک این موضوع، قرار دادن دماسنج زیر بغل کودک‌تان است حتی نباید در این موارد به نوارهای تب‌سنجی که روی پیشانی قرار می‌دهند، اعتماد کنید. تب‌سنج‌های دیجیتالی که در بازار وجود دارند می‌توانند تا اندازه‌ای برای تشخیص دمای بدن کودک به شما کمک کنند.
اگر به تب‌دار بودنش شک دارید …
یک تب‌سنج باکیفیت در خانه داشته باشید تا در صورت نیاز تا رسیدن به مطب پزشک خودتان دمای بدن فرزندتان را اندازه‌گیری کنید. اگر چنین تب‌سنجی دمای ۸/۳۷ را برای فرزند بالاتر از سه ماه شما نشان داد، یعنی فرزندتان هنوز به دارو نیاز ندارد و تنها باید برای بالاتر رفتن دمای بدنش هوشیار باشید اما اگر دمای بدن او از این بیشتر شد و بی‌قراری هم داشت، چاره‌ای جز کمک گرفتن از متخصصان نخواهید داشت. برای پایین آوردن دمای بدن فرزندتان از خودسرانه دارو دادن به او پرهیز کنید.
گرچه در برخی موارد می‌توانید تا رسیدن به مطب پزشک از قطره استامینوفن کمک بگیرید تا مانع تشنج کردنش در این فاصله شوید اما هرگز به محض دیدن بالا رفتن دمای بدن او به داروها متوسل نشوید چراکه دوز صحیح مصرف دارو بستگی به شرایط و وزن فرزندتان دارد و ممکن است با یک اشتباه محاسباتی به زیان کودک‌تان عمل کنید.
اگر پاشویه می‌کنید…
گرچه در اصطلاح گفته می‌شود که بهترین راه برای پایین آوردن تب نوزادان پاشویه کردن آنهاست اما بهتر است بدانید شستن پاهای تب‌دار کمک چندانی به شما نخواهد کرد. اغلب شیرخواران در زمان تب کردن، بیشتر شکم، گردن و سرشان دچار افزایش حرارت می‌شود، نه دست و پای‌شان.
اگر لرزید…
اگر هنگام کم کردن درجه حرارت بدن فرزندتان، احساس سرما و لرزش را در او مشاهده کردید، فورا کارتان را متوقف کنید. در شرایطی که فرزندتان کمی تب‌دار به نظر می‌رسد، به او به اندازه کافی مایعات بدهید و کمی صبر کنید. اگر درجه حرارت بدنش پایین نیامد به‌ویژه اگر دمای بدنش بالاتر رفت، خوددرمانی را متوقف کنید و سراغ متخصص بروید.
اگر تشنج کرد. . .
کم نیستند بچه‌هایی که در روزهای تب‌دار بودن، دچار تشنج می‌شوند و والدین‌شان را نگران می‌کنند. اگر فرزند شما هم به هر دلیلی تشنج کرده است، اولین کاری که برای محافظت از او می‌توانید انجام دهید، حفظ آرامش خودتان است. به خودتان مسلط باشید و سرش را به پهلو بچرخانید و او را در این حالت بخوابانید. هرگز در شرایط تشنج، دهان فرزندتان را به زور باز نکنید و برای رساندن اکسیژن بیشتر به او از باز کردن دکمه‌های لباسش کمک بگیرید. او را در جایی امن قرار دهید تا به‌دلیل برخورد با وسایل خطرناک دور و برش دچار سانحه دیگری نشود و در این فاصله شرایط را برای رساندن او به مراکز درمانی فراهم کنید.
اگر می‌خواهید تبش را ببرید…
تب به‌ویژه در کودکان خردسال ممکن است به سرعت به تشنج تبدیل شود، به همین دلیل شما باید در اولین فرصت تمام کارهایی که می‌توانید را برای پایین آوردن دمای بدن او انجام دهید:
– اگر رویش پتو انداخته‌اید، ملحفه یا پتو را بردارید و کمی بعد لباس‌هایش را هم از تنش بیرون بیاورید.
– پارچه‌ای تمیز و مرطوب را روی پیشانی‌اش قرار دهید و هر ۳۰ ثانیه یک‌بار پارچه را دوباره در آب ولرم بگذارید و روی پیشانی قرار دهید.
– اسفنجی را با آب خنک – نه سرد- مرطوب کنید و روی بدن شیرخوارتان بکشید. می‌توانید او را حدود یک دقیقه در وان آب خنک قرار دهید اما مراقب باشید آب سرد نباشد و مدت حضور فرزندتان در آن هم طولانی نشود. اگر کودک‌تان به‌خاطر سرما بلرزد، دمای بدنش از این هم بالاتر خواهد رفت.
– اگر فرزندتان بیشتر از سه ماه دارد، می‌توانید به او قطره استامینوفن مناسب شیرخواران را بخورانید.
– دمای اتاق را از ۲۰ درجه سانتی‌گراد بالاتر یا پایین‌تر نبرید.
– می‌توانید با کمک پنکه اتاق را خنک‌تر کنید اما باز هم یادآوری می‌کنیم که فرزندتان در دمای اتاق نباید بلرزد.
– هیچ‌وقت خودسرانه به شیرخواری که تب کرده آسپرین ندهید. واکنش‌های نادر بدن کودکان به آسپرین میتواند شما را به دردسرهای جدی بیندازد.
– اگر کودک‌تان بادستور پزشک از داروهای تب‌بر استفاده می‌کند، باید منتظر ظهور دوباره تب در صورت قطع یا به تعویق افتادن داروها باشید چراکه در روزهای اول درمان دلیل اصلی تب به‌طور کامل برطرف نشده و داروهای تب‌بر تنها علائم بیماری را از چشم شما پنهان نگه می‌دارند.
نترسید!
– از تب فرزند بالاتر از شش ماه‌تان نترسید. تب کردن همیشه برای سلامت فرزند شما خطری ندارد و گاهی با زود خبر کردن شما در مورد بیماری‌ای که هنوز در بدنش ریشه ندوانده میتواند به شما خدمت کند. گذشته از این، انتظار نداشته باشید کودک تب‌دار شما مثل روزهای دیگر زندگی کند. این نشانه میتواند او را بی‌حال و بی‌حوصله‌تر از همیشه کند و با غرغرهایش، سرگرم کردن او را برای شما سخت‌تر کند. نگران نباشید! اگر دلیل اصلی تب‌دار شدنش را پیدا و مشکل اصلی را درمان کنید، دوباره با شیطنت‌هایش خانه‌تان را شلوغ و شاد خواهد کرد.
منبع:مجله سیب سبز/برترین ها
