جلسه ۱۳۴ شرح حدیث عنوان بصری

 

تاریخ: ۱۴۲۷ هجری قمری‏

موضوع: حقیقت معنای تقوا و زهد

فقره: تِلْک الدَّارُ الْآخِرَه نَجْعَلُها لِلَّذینَ لا یریدُونَ عُلُوًّا فِی الْأَرْضِ وَ لا فَساداً وَ الْعاقِبَه لِلْمُتَّقینَ‏

فهرست:

1. تفسر آیه ۱۰۲ سوره مبارکه آل عمران: یا أَیهَا الَّذینَ آمَنُوا اتَّقُوا اللَّهَ حَقَّ تُقاتِهِ وَ لا تَمُوتُنَّ إِلَّا وَ أَنْتُمْ مُسْلِمُونَ
2. چرا امام صادق علیه السلام در این فقره شریفه رعایت همه دستورات سابق الذکر را توسط افراد اولین درجه از تقوی بیان می‏کنند.
3. توضیحی راجع به معنای شهوت و لذت در یک اصطلاح عام‏
4. در بسیاری از موارد شارع مقدس در عین تجویز التذاذات نفسی رعایت جنبه معنوی و باطنی آنها را مورد توجه و لحاظ قرار می دهد
5. در بسیاری از موارد نفس انسان برای موجّه نشان دادن اعمال خلاف و به دور از حق خود به دادن رنگ و صبغه شرعی و الهی به آنها می‏پردازد.
6. بیان معیار و میزانی که انسان بواسطه آن می‏تواند اعمال و رفتار خود را محک زده میزان دخالت نفس در آنها را ارزیابی کند.
7. توضیح راجع به معنای تقوی در کلام امام صادق علیه السلام.
8. لزوم توجه و دقت افراد در اینکه چه میزان از اعمال و تفکرات و سخنان ایشان بر اساس التذاذات نفسانی و چه میزان بر اساس واقعیت می‌باشد.
9. از جمله اموری را که مرحوم علاّمه طهرانی نسبت به آن بسیار تأکید می‏کردند، استقامت و صلابت افراد نسبت به راه و مکتب و مبانی آن به میزان ادراک و فهم ایشان نسبت به آن می‌باشد.
10. لزوم دقت و مطالعه بیانات عالیه و سخنان راقیه امیرالمؤمنین علیه السلام در نهج‏البلاغه در ارتباط با تقوا و اوصاف متقین.
11. تصور نادرست افراد از معنای تقوا و مرادف قرار دادن آن با زهد و اعراض از دنیا و نعمات آن.
12. هر یک از انسانها در انجام اعمال و کارهای خویش در پی رسیدن به غایت و مقصود خود از آن می‌باشند.
13. کم غذا خوردن و بی‏توجهی به مسائل دنیا و نعمت‏های آن زهد و تقوا بحساب نمی‏آید و بلکه در برخی از موارد نفس این اعراض مصداق از مصادیق تمایل به شهوات می‌باشد.
14. در برخی از موارد نفس اعراض افراد به ظاهر زاهد از لذت‏های مادی و نعمت‏های عالم دنیا چنان لذتی برای ایشان حاصل می‏کند که هزار برابر از لذت‏های ظاهری می‌باشد.
15. اختلاف اقتضاءات و خواسته‏های نفسانی افراد در موقعیت‏ها و شرایط مختلف دلیل بر زهد و تقوای ایشان نمی‌باشد.
16. در برخی از موارد نفس انسان از آنجایی که جبراً نمی‏تواند خود را با لذت‏هایی که عوام و سایر افراد بدنبال آنها هستند اغنا کند، آن لذت دلیل نفسانی خود را در قالب اموری که مورد توجه افراد و جامعه هست قرار می‏دهد.
17. بیان علت عدم بیعت سعد بن وقاص با امیرالمؤمنین علیه السلام و محکوم کردن معاویه او را در مدعای خود.
18. تجلّی و تمثل حقیقت معنای زهد و تقوا در وجود امیرالمومنین علیه السلام.
19. توضیحی جامع و کامل راجع به ویژگی‏ها و خصوصیات ماه مبارک رمضان و دستوراتی که اولیاء الهی در این ماه به شاگردان خویش توصیه می‏نمودند.
20. ورود برخی از آداب و سنن غیر اسلامی و اعتباری در فرهنگ مردم و جامعه.
21. رسول گرامی اسلام صلی الله علیه وآله وسلم در اهمیت فضیلت ماه مبارک رمضان می‏فرمایند: فانَّ الشقی من حرم غفران الله فی هذا الشهر العظیم.