جلسه ۲۶ درس خارج فقه، مبحث حج
موضوع: استطاعت
سخنران: حضرت آیت اللـه حاج سیّد محمّد محسن حسینی طهرانی – تاریخ: ۱۳ شوال المکرم ۱۴۲۹ ه.ق
[button color=”orange” size=”small” link=”http://file.pormatlab.com/kimiyasaadat/haj026.mp3″ icon=”” target=”false”]دریافت صوت[/button]
[button color=”red” size=”small” link=”http://file.pormatlab.com/kimiyasaadat/haj026.pdf” icon=”” target=”false”]دریافت متن[/button]
چکیده:
۱- بیان خلاصه درس ۲۵ که اگر عبد ده بار در زمان رقیّت به حج برده شود اگر حر، آزاد، و مستطیع شد بر او واجب است اتیان حج ثانیاً و همچنین صبی اگر حج کند هنگام صباوت گرچه حجى الاسلام است و لیکن عند البلوغ و الاستطاعى بر او حج واجب است ثانیاً.
۲- مفاد عنوان «فریضى الاسلام» که در روایات آمده با عنوان «حجى الاسلام» یکی است.
۳- تکالیف احکام شرعیه به خصوصیات فرد و عنوان و هیئت خاص و شرایط خاص و موقعیت خاص متوجه است نه به عنوان «مکلف» یا «انسان» که این عناوین در زمان رقیّت و صباوت با زمان حرّیت و بلوغ و کِبَر تفاوتی ندارد. بنابراین با اختلاف هیئت و شرائط احکام مختلف می‌شود.
۴- موضوع له صلاى فقط یک نماز تام الاجزاء و الشرائط که شامل تکبیرى الاحرام و رکوع و سجود در تشهد و حمد و سوره باشد نیست بلکه صلوى یک حقیقت عبادیه‌ای است که عبارت است از کیفیت اتصال عبد به ذات پروردگار که ظهورات و بروزات مختلفی دارد از صلاى شخص در حضر و مسافر و مریض و غرقی و صلوى با وضوء و صلوى با تیمم و غیر اینها.
۵- حکایت نماز و کردار زشت ولید بن عبدالملک و پاره کردن قرآن در عین حال اهل سنت او را از خلفاء اثنی عشر رسول خدا صلی الله علیه و آله وسلم می‌شمارند.
۶- صدق عنوان صلوى بر نماز مریض که مستلقیاً یا جالساً بجا آورده یا نماز غرقی و غیرها به عنوان احکام ثانوی و اضطرار نیست بلکه به وضع اولی اراده شارع است و مکلف در این شرایط خاص مصلحت ملزمه را اتیان نموده و با تبدّل شرائط در وقت اعاده لازم نیست.
۷- نقل بحث و نزاع مرحوم آیى الله حکیم و آیى الله منتظری در تعیین تکلیف مسافری که قصد عشره ایام در مکان معین را دارد. وشاک است در سفریى خود که آیى الله حکیم قائل به استحباب سفر و آیى الله منتظری اصل وضع نماز بر اربع رکعات نموده است و خدشه بر آن.
۸- مملوک و صبی که حج در حال رقیت و صباوت را انجام داده‌اند و در همان حال فوت کرده باشند در قیامت محشور می‌شوند در حالیکه حجى الاسلام را اتیان کرده‌اند.
۹- با تبدل حال و موقعیت، احکام تغییر می‌کند لذا مسافر که نماز قصد بر او واجب است و اتیان نکند به حد ترخص برسد باید نماز تمام بخواند.
۱۰- و همچنین شخصی که به حج برده شده است نه اینکه بذل مال به او شده با تبدّل حال از فقر به غنی حج ثانیاً بر او واجب می‌شود.
۱۱- اگر صبی، بالغ شد و مستطیع، و مملوک، حُرّ و مستطیع شد و اتیان حج را ثانیاً نکنند در قیامت در حال یهودیت یا نصرانیت محشور می‌شوند.
۱۲- روایات وارده در این باب دلالت بر استحباب را ندارند بلکه صراحت، در وجوب است.