جلسه ۲۳ درس خارج فقه، مبحث حج

موضوع: استطاعت

سخنران:  حضرت آیت اللـه حاج سیّد محمّد محسن حسینی طهرانی – تاریخ: ۷ شوال المکرم ۱۴۲۹ ه.ق

[button color=”orange” size=”small” link=”http://file.pormatlab.com/kimiyasaadat/haj023.mp3″ icon=”” target=”false”]دریافت صوت[/button]

[button color=”red” size=”small” link=”http://file.pormatlab.com/kimiyasaadat/haj023.pdf” icon=”” target=”false”]دریافت متن[/button]

 

چکیده:

 

۱- منظور استطاعت حج که در روایات به زاد و راحله و صحت و قوت عیال و امثالها تعبیر شده، آن معنایی نیست که در بین اعلام مطرح است بلکه معنای وسیعتری است.

۲- استطاعت عبارت است از همان میزان تشخیص عرفی برای سفر و شارع هم همان را معیار قرارداده است.

۳-اصحاب حِرَف اگر بتوانند به این وسیله تأمین زاد کنند مستطیع هستند مثل اطباء که حجشان صحیح است.

۴- استطاعت در آیات قرآن بمعنای توان و قدرت است.

۵- کسیکه بیمار است اگر بتواند همان دارو و غذایی که در منزل می خورد در سفر حج بخورد مستطیع است و باید برود.

۶-همان طوری که صلاى نسبت به وقت واجب مشروط است امّا اصل صلاى واجب مطلق است حج هم فی حد نفسه واجب مطلق است نه واجب مشروط و این شروطی که در شرع ذکر شده شروط همه واجبات است نه صِرف حج مثل استطاعت.

۷- علت اینکه شارع مسئله استطاعت را برای حج ذکر کرده اما نسبت به سایر واجبات ذکر نکرده اینست که با آن همه تأکیدی که شارع نسبت به حج دارد اگر «من استطاع» را نگوید مکلّف احساس می کن شارع آنرا واجب کرده بأی نحو کان مثل نماز، لذا از باب رأفت و رحمت بر عباد فرموده: اگر می توانی حج را انجام بده.

۸- حج فی حد نفسه واجب مطلق است و دخول اشهر حج شرط تنجّز و فعلیّت آنست لذا شخص نمی تواند قبل از اشهر حج خود را از استطاعت ساقط کند و این ذنب عظیمی است.

۹- انسان به محض رسیدن به سن تکلیف حج بر ذمّه اش مستقر می شود و باید تحصیل خارجی بکند یعنی اگر بتواند از سالهای قبل ذخیره کند تا مستطیع شود باید ذخیره کند.

۱۰- اگر حج واجب مشروط باشد، دیگر قبل از آن تحصیل شرط لازم نیست.

۱۱- خمس واجب مشروط است یعنی وقتی ربح مکاسب به حدی برسد که زاید از مؤونه سنه باشد واجب می شود. در این حال تحصیل این زاید واجب نیست.

۱۲- مستحب است وقتی انسان به اندازه قوت عیال در بیاورد دست از کار بکشد.