موارد شایع در سلامت دهان و دندان

سالمندان و خشکی دهان

سایت پرمطلب: خشکی دهان یکی از مشکل های شایع دوره سالمندی است که با مصرف کافی مایعات به خصوص آب ساده و کنار گذاشتن سیگار و سایر مواد دخانی می توان آن را کمتر کرد. در مورد خشکی دهان کمی بیشتر با هم صحبت می کنیم. ترشح بزاق برای سلامت دهان و فعالیت آن بسیار مهم است. خشکی دهان یکی از مشکل هایی است که باعث می شود جویدن و قورت دادن غذا سخت شده و مزه غذاها کمتر احساس شود و همچنین باعث سوزش دهان،کاهش اشتها و افزایش پوسیدگی دندان ها می شود .

علت خشکی دهان چیست؟

افزایش سن باعث می شود به طور طبیعی ترشح آب دهان کم شود.

مصرف داروهای مدر(زیادکننده ادرار) یا داروهایی که برای ناراحتی های گوارشی،افسردگی و بی خوابی مصرف می شود.

گرفتگی بینی و نفس کشیدن با دهان به خصوص هنگام خواب

کشیدن سیگار

اشعه درمانی،شیمی درمانی،بعضی داروها و بیماریها هم می توانند از علل خشکی دهان باشند.

برای برطرف شدن خشکی دهان چه کنیم؟

حداقل ۶ تا ۸ لیوان مایعات ترجیحا آب ساده در طول روز بنوشید.

در طول روز با نوشیدن کم کم و جرعه جرعه آب دهان خود را مرطوب نگاه دارید.

جویدن آدامس بدون قند،جهت افزایش فعالیت غدد بزاقی می تواند موثر باشد.(در افرادی که دندان طبیعی دارند)

قبل از خوردن غذا،دهان خود را با آب بشویید یا کمی آب بنوشید. خیس شدن دهان به راحت تر شدن عمل جویدن غذا و قورت دادن کمک می کند.

استفاده از فلوراید و محلول هایی به عنوان بزاق مصنوعی (به توصیه پزشک) می تواند موثر باشد.

از مصرف خودسرانه دارو پرهیز کنید.

از کشیدن سیگار و سایر مواد دخانی نظیر قلیان , چپق و .. خودداری کنید.

مصرف میوه و سبزیجات تازه را افزایش دهید.

از مصرف غذاهای خشک،حجیم،پرادویه، شور ویا بسیار شیرین خودداری کنید.

حداقل ۲ بار در روز از نخ دندان و مسواک استفاده نمایید.

سالمندان و بهداشت دهان و دندان

چرا باید به بهداشت دهان و دندان اهمیت داد ؟

تأثیر بیماریهای دهانی بر روی دستگاه های مختلف بدن کاملاٌ آشکار شده است.بنابراین عدم رعایت بهداشت دهان و دندان نه تنها سبب بروز بیماریهای مربوط به حفره دهان می شود،بلکه می تواند دستگاه های حیاتی بدن را تهدید نماید و حتی سبب مرگ بیمار شود.

مهمترین کار دندانها، جویدن است. اگر بتوانید غذا را به خوبی بجوید از خوردن غذا بیشتر لذت خواهید برد و نیز موجب تسریع در هضم غذا و کاهش مشکلات گوارشی خواهد شد .

بوی بد دهان ،علاوه بر اینکه موجب دوری اطرافیان می شود ،برای خودتان نیز آزار دهنده است.برای داشتن دندان های سالم مراقبت از دندانها باید از ابتدای زندگی آغاز شود. هر یک از شما بر حسب اینکه چقدر بهداشت دهان و دندانهایتان را رعایت کرده باشید ممکن است تعدادی دندان سالم،پرکرده، روکش شده و دندان مصنوعی داشته باشید. در هرسنی با داشتن دندان طبیعی با مصنوعی و حتی بدون دندان باید بهداشت دهان را رعایت کنید.

چگونه باید از دندانها مراقبت کنید :

طریقه مراقبت از دندانهای طبیعی

چنانچه پس از مصرف مواد غذایی سطح دندانها تمیز نگردد،میکروبها داخل دهان به همراه خرده های مواد غذایی و مواد قندی لایه ای بی رنگ و غیر قابل رویت را روی دندانها تشکیل می دهند که پلاک میکروبی نامیده می شود.

غذا + میکروبهای موجود در دهان+محصولات تولیدی میکروبها = پلاک میکروبی

وجود پلاک میکروبی باعث بروز پوسیدگی لثه ای می گردد. برای مراقبت از دندانهای طبیعی انجام کارهای زیر ضروری است.

مسواک زدن: هدف اصلی از مسواک زدن پاک کردن پلاک میکروبی از روی دندانها، لثه و زبان است. بهتر است که مسواک زدن را در فرصت کافی و توام با آرامش انجام دهید چون کیفیت مسواک زدن مهمتر از دفعات آن است. بهترین حالت این است که بعد از هر بار مصرف مواد غذایی یا مواد قندی دندانهایتان را مسواک کنید در غیر اینصورت در دو زمان (شب قبل از خواب و صبح بعد از صبحانه) باید حتماٌ مسواک زدن صورت گیرد . روزی دو بار مسواک زدن صحیح باعث برطرف نمودن پلاکهای میکروبی می گردد و از پوسیدگی جلوگیری می کنند.

خمیر دندان :

بایستی حاوی فلوراید باشد و حتی الامکان خوش بو و خوش طعم باشد. همچنین از خاصیت پاک کنندگی بالایی برخوردار باشد.در صورت نبود خمیردندان با آب خالی هم می توانید مسواک بزنید. استفاده از نمک،جوش شیرین یا سایر پودرها جهت مسواک زدن مناسب نیست ولی استفاده از آب نمک رقیق اشکالی ندارد.

نخ دندان :

نخ دندان سطح بین دندانی را تمیز نموده و مواد غذایی ما بین دندانها را خارج می نماید.

۲-دندانهای مصنوعی به دوصورت :

۱-پروتز متحرک کامل

۲-پروتز ثابت

پروتز متحرک کامل:

برای جایگزینی کلیه دندانهای از دست رفته یک فرد تهیه و استفاده می شودکه قابل گذاشتن و برداشتن توسط خود فرد در داخل دهان می باشد.

پروتز ثابت:

برای جایگزینی تعدادی از دندانهای از دست رفته، از این نوع دندان مصنوعی استفاده می شود که غیر قابل گذاشتن و برداشتن توسط فرد می باشد.

کارایی دندان مصتنوعی به این مفهوم است که شما در استفاده از گروههای مختلف غذایی به خصوص میوه ،سبزیجات گوشت و حبوبات محدودیتی نداشته باشید.حتی اگر از روشهایی ماند خرد کردن(قطعه قطعه نمودن و یا با لفمه کوچک برداشتن) استفاده کنید.

عدم کارایی دندان مصنوعی به این مفهوم است که شما در مصرف مواد غذایی به دلیل مشکل جویدن محدودیت داشته باشید به طوری که مجبور باشید از روشهایی مانند رنده کردن ،له کردن و کوبیدن استفاده کنید.

 

مراقبت از دندانهای مصنوعی:

دندانهای مصنوعی نیز مانند دندانهای طبیعی نیازمند مسواک زدن و مراقبت هستند. اگر دندان مصنوعی تمیز نشود ممکن است باعث ایجاد عفونت های مختلف ،مانند برفک دهان شود. برای شستن آن دسته از دندانهای مصنوعی که می توان آها را از دهان خارج کرد به نکات زیر توجه کنید :

در هنگام تمیز کردن دندان مصنوعی ،ظرف آب پلاستیکی را تا نیمه پر کنید و زیر دست خود قرار دهید تا اگر دندان مصنوعی از دستتان افتاد صدمه نبیند، برای جلوگیری از افتادن بهتر است دندان مصنوعی را بین انگشت شست و اشاره خود محکم بگیرید و مسواک بزنید.

دندانهای مصنوعی را حداقل یکبار در روز از دهان خارج کرده و با مسواک نرم بشویید.

به خاطر داشته باشید که خمیر دندان برای شستن دندانهای مصنوعی مناسب نیست و بهتر است از مایع ظرفشویی استفاده کرده و پس از آن خوب با آب بشویید .

بعد از خارج کردن دندان مصنوعی از دهان ،لثه ها و زبان خود را با مسواک نرم بشویید سپس لثه ها را با انگشت ماساژ دهید.

توجه داشته باشید ،شب ها دندانهای مصنوعی را از دهان خارج کرده و در یک ظرف آب با نمک تمیز قرار دهید، تا مخاط دهان که تحت فشار بوده استراحت نماید. اگر دندان ها مصنوعی در هوا خشک شده و یا در آب خیلی داغ قرار داده شوند خراب خواهند شد.

در مواردی که دندان مصنوعی ناکامل دارید(فقط از دندانهایتان مصنوعی می باشد) بهتر است دو تا مسواک داشته باشید یکی برای تمیز کردن دندانهای مصنوعی و دیگری برای تمیز کردن دندانهای طبیعی که در داخل دهان قرار دارند.

اگر دچار تورم و درد و تحریک بافتهای دهان شدید، دست دندان را خارج نمایید و حتماٌ به دندانپزشک مراجعه نمایید حداقل هر ۱۲-۶ ماه یکبار به دندانپزشک مراجعه نمایید حتی اگر مشکلی ندارید.

در موارد زیر حتماٌ به دندانپزشک مراجعه شود:

– اگر دندان مصنوعی شل شده باشد.

– اگر دندان مصنوعی به لثه فشار می آورد .

– اگر در هر قسمت از دهان زخم به وجود آمده است.

– اگر قسمتی از دندان مصنوعی شکسته است.

– اگر نمی توانید با دندان مصنوعی به راحتی غذا بخورید .

– اگر بعد از خارج کردن دندانها از دهان احساس می کنید لثه ها برجشته شده اند .

بی دندانی

اگر اصلا دندان ندارید و کلیه دندانهای هر دو فک خود را از دست داده اید باز هم برای جلوگیری از عفونت لثه بهداشت دهان را رعایت کنید.

با یک مسواک نرم و کمی خمیر دندان لثه ها و سطح روی زبان را بشویید و سپس لثه ها را با انگشت ماساژ دهید.

هرچه سریعتر برای گذاشتن دندان مصنوعی اقدام کنید.

بیماریهای دهان و دندان

پوسیدگی دندان

پس از خوردن غذا اگر بهداشت دهان و دندان را رعایت نکنید لایه ای میکروبی بر روی سطح دندانهایتان تشکیل می شود که با گذشت زمان این میکروبها مواد قندی وارث در پوسیدگی دندانها می تواند موثر باشد .

علائم پوسیدگی دندان

پوسیدگی دندان با علائمی همراه است که در زیر آورده شده است :

– تغییر مینای دندان به رنگ قهوه ای یا سیاه

– وجود حفره در دهان

– بوی بد دهان

– حساس بودن یا درد گرفتن دندان هنگام خوردن غذاهای سرد ،ترش ،شیرین و یا نوشیدن آب سرد که بسته به شدت پوسیدگی متفاوت است.

– حساس بودن یا درد گرفتن هنگام فشار دندانها روی هم یا هنگام غذا خوردن

– پوسیدگی بین دندانی می تواند باعث گیر کردن مواد غذایی بین دندانها و بخصوص پاره شدن نخ دندان درهنگام استفاده شود.