نگهداری دندان یا کشیدن دندان ؛ چگونه انتخاب کنیم؟

سایت پرمطلب: سوال ۱-  وقتی دندان‌پزشک میان نگهداری و بازسازی دندان و کشیدن و جایگزینی آن با ایمپلنت ما را بر سر دو راهی قرار می‌دهد، چطور باید میان نگهداری یک دندان شدیدا آسیب‌دیده یا جایگزینی آن با ایمپلنت دندانی تصمیم بگیریم؟
اگر دندانی، هر چند از طریق انجام درمان های متعدد، قابل نگهداری با طول عمر منطقی باشد الویت با حفظ دندان است.
دندان به شدت تخریب شده در بد‌ترین حالت نیاز به مراحل درمانی زیر دارد: درمان ریشه، جراحی افزایش طول تاج، ترمیم تاج و روکش. معمولا بعد از شرح دادن این راه طولانی بلافاصله این سول را از بیمار می‌شنویم:
«دکتر! اگر قرار است من سه بار برای این دندان هزینه کنم بهتر نیست کمی بیشتر هزینه کنم و ایمپلنت کنم؟»
گران‌تر بودن یک روش درمانی لزوما به معنای بهتر بودن آن نیست. همانطور که هزینه تهیه یک چشم مصنوعی قطعا بسیار بیشتر از عینک طبی خواهد بود؛ اما برای جبران ضعف دید چشم، عینک زدن بهتر از تخلیه چشم واستفاده از چشم مصنوعی می‌باشد.

از طرفی ممکن است موفقیت درمان در هریک از سه مرحله این راه طولانی با ریسکهایی مواجه باشد؛ مثلا وجود قطعه شکسته‌شده‌ای از وسایل درمان ریشه قبلی که قابل خارج کردن نباشد (مرحله اول)، یا عدم وجود لثه کافی برای انجام جراحی افزایش طول تاج (مرحله دوم)، یاعدم وجود دیواره‌های تاجی قوی برای بازسازی تاج (مرحله سوم).

طبق قانون احتمالات ریسک شکست کل درمان از ضرب کردن میزان ریسک هریک از سه مرحله در هم حاصل می‌شود. در مواردی که حفظ یک دندان به شدت آسیب دیده، ریسک شکست بالا وغیر منطقی داشته باشد استفاده از ایمپلنت‌ها، با توجه به میزان موفقیت بسیار بالای ان‌ها، منطقی‌تر است.

سوال۲- برخی دندان‌پزشکان پیشنهاد می‌کنند دندانی که قابل نگهداری نیست در همان جلسه کشیدن با ایمپلنت دندانی جایگزین شود. این طرح درمان نسبت به حالتی که ایمپلنت پس از گذشت دو یا چند ماه از کشیدن دندان در آرواره قرار می گیرد، چه مزیتی دارد؟
هرکدام از این دو روش موارد کاربرد ویژه‌ای دارند ودر شرایط مناسب دستاوردهای درمانی بهتری خواهند داشت. مزایایی که برای گذاشتن ایمپلنت همزمان با کشیدن دندان در نظر گرفته می‌شود شامل کوتاه‌تر کردن زمان درمان وهمچنین استفاده از خاصیت زایندگی سلولهای استخوان‌ساز موجود در حفره کشیدن دندان می‌باشد. اما اگر در حفره ناشی از کشیدن دندان عفونت وجود داشته باشد یا شکل واندازه آن متناسب با سطح مقطع دایره‌ای ایمپلنت نباشد، بهتر است زمان کافی (معمولا حدود ۸ هفته) برای برطرف شدن عفونت یا پر شدن حفره با استخوان سپری شود وا یمپلنت پس از آن کاشته شود. همچنین در نواحی که از لحاظ زیبایی اهمیت بیشتری دارند، مانند دندان‌های جلوی فک بالا، روش کاشت با تاخیر ممکن است زیبایی روکش نهایی را بهتر کند. زیرا ممکن است در چند ماه اول بعد از کشیدن دندان، بافت استخوان و لثه تحلیل رفته و موجب نمایان شدن فلز ایمپلنت شوند؛ در صورتیکه در این زمان ایمپلنت به استخوان جوش خورده و امکان جابجا کردن آن به نحوی‌که زیر حد جدید لثه قرار بگیرد وجود ندارد.

آنچه موجب تمایل بیشتر بیماران به کاشت فوری ایمپلنت می‌شود این تصور اشتباه است که در این روش حفره کاشت ایمپلنت کاملا آماده است و نیاز به دریل کردن استخوان نیست. در صورتی‌که بعد از کشیدن دندان، حفره ناشی از ان ممکن است شکلهای متنوعی داشته باشد و آماده کردن آن برای پذیرش ایمپلنت کاملا استوانه‌ای، نه تنها نیاز به مراحل مختلف دریل کردن دارد بلکه از دریل کردن ساده در یک استخوان ترمیم شده حساستر است.
این عقیده که گذاشتن فوری ایمپلنت مانع تحلیل استخوان ناشی از کشیدن دندان و حفظ بافت‌ها می‌شود تا حد زیادی درست است. اما همه تحقیقات علمی این موضوع را تایید نمی‌کنند. از طرفی صبر کردن تنها چند ماه برای رفع عفونت موجود یا ترمیم شدن لثه پوشاننده باعث کاهش چشمگیری در میزان استخوان نخواهد شد.
تصمیم گیری راجع به انتخاب هر یک از این دو روش را به درمانگر خود بسپارید. در بسیاری از موارد کاشت همزمان به سود شما خواهد بود و در مواردی دیگر تنها عجله‌ای غیر منطقی خواهد بود که دستاورد نهایی را به خطر خواهد انداخت.

سوال۳- از چه سنی می‌توان برای جایگزینی دندان‌های از دست رفته از درمان ایملنت استفاده کرد؟ آیا باید تا سن بلوغ و تکمیل فرایند رشد آرواره‌ها صبر کرد؟
در اکثر موارد همینطور است. در موارد خاصی نظیر اطفال مبتلا به بعضی سندروم‌های خاص که در آن‌ها طفل دچار بی‌دندانی زودرس می‌گردد، پس از بررسی فراوان و با همکاری یک تیم از متخصصین دندان‌پزشکی و پزشکی تصمیم به انجام درمان در کودکی گرفته می‌شود.

پاسخ‌ها از دکتر یلدا صادقی، متخصص بیماری‌های لثه و فلوشیپ ایمپلنت‌های دندانی