سرزنی(PinchingیاPincement)
بطور کلی سه نوع سرزنی در داودی انجام می شود که به شرح زیر است:
سرزنی خفیف(نرم)(Soft pinching): این عمل برای کاهش ارتفاع گیاه و از طریق حذف انتهای انشعابات انجام می شود و شاخساره با ۲ – ۳ برگ باز شده، در مرحله اولیه حفظ می شود.
سرزنی شدید(Hard pinching): در گیاهان گلدانی انجام می شود و در آن بخش طویل تری از گیاه حذف می شود تا گیاه به صورت متراکم درآید.
سرزنی دوره ای(Rill out Pinching): این عمل تنها در گیاهان کوتاه انجام می شود. عموما دو مرحله سرزنی نیاز است که مرحله اول ۴ هفته بعد از کاشت و مرحله دوم ۷ هفته بعداز کاشت انجام می شود. در داودی های اسپری، سرزنی مرتب برای تولید تعداد زیاد گل روی ساقه انجام می شود. زمان انجام این کار بر حسب نوع رقم متفاوت است و به طور کلی زمانی است که گیاه به اندازه کافی رشد کرده و ارتفاع بوته ها cm15 – ۲۰ باشد. بر اساس توصیه ها بهتر است ۱۰۰ روز پیش از تولید غنچه توسط گیاه، این کار انجام شود. اگر این عمل به موقع انجام شود حدود ۱۰ برگ در پایین قسمت قطع شده باقی می ماند.
جوانه گیری(Disbudding)
این عمل برای کنترل تعداد و اندازه گل انجام می شود و به طور معمول در ارقام گل درشت و زینتی انجام می شود. در ارقام استاندارد، تمام جوانه های جانبی حذف و تنها جوانه انتهایی حفظ می شود. در ارقام خوشه ای، زمانی که جوانه ها رنگ گرفتند جوانه انتهایی حذف می شود که باعث می شود تمام جوانه های جانبی همزمان باز شوند اما اگر این کار انجام نشود جوانه انتهایی زودتر باز می شود.
جوانه گیری در داوودی
شاخه زدایی(Dis-Shooting)
عملی است که در آن به منظور بهبود اندازه و شکل گل، تعداد شاخه کاهش می یابد. به عنوان مثال برای بدست آوردن ۳ گل در گیاه، به سه شاخساره جانبی قوی اجازه رشد داده می شود و بقیه در مراحل اول رشد حذف می شوند.
پاجوش زدایی(Desuckering)
در طول مرحله رشد رویشی، گیاه به سمت بالا رشد کرده و پاجوش های جدید در قاعده گیاه تولید می شود که باید مرتب حذف شوند وگرنه نیروی گیاه گرفته شده و ضعیف می شود.
کنترل رشد
افزایش طول ساقه: جیبرلین و نمک پتاسیم آن (جیبرلات پتاسیم) باعث افزایش طول ساقه می شود. روزهای بلند نیز باعث این کار می گردد.
کاهش طول دمگل داودی استاندارد: به منظور کاهش طول دمگل داودی استاندارد، تنظیم کننده B۹(اسید سوکسینیک ۲ و ۲ دی متیل هیدرازید یا SADH یا آلار) استفاده می شود. B۹ باید دو هفته پس از جوانه انتهایی و با غلظت ۰.۲۵ درصد به کار رود. سایکوسل و فسفون و نیز روزهای کوتاه نیز باعث کاهش ارتفاع داودی می شوند.
افزایش طول دمگل در داودی منگوله ای: کاربرد اسید جیبرلیک با غلظت ۲۰ میلی گرم در لیتر در ۴ هفته پس از شروع روز کوتاه، می تواند کوتاهی دمگل داودی را برطرف کند. غلظت بیشتر باعث تضعیف گیاه می شود.
توقف گلدهی: اتفن با غلظت ۳ تا ۴ میلی گرم در لیتر می تواند پیدایش گل را در روزهای کوتاه متوقف کند.
برخی مشکلات پرورش داودی
ساقه ها دراز و منحرف هستند:نور کافی نیست،گیاه را به محل پرنورتری منتقل کنید.
سطح زیرین برگها مملو از تار عنکبوت است:کنه ریز قرمز عامل ان است،با پارچه تمیز یا اسفنج مرطوب سطح زیرین انها را تمیز و یا هر دو هفته یکبار با سم کنه کش گیاه را سمپاشی کنید تا علائم بر طرف شوند،تامین رطوبت در کاهش افت موثر است.
برگها زرد میشوند:هوای محیط خیلی مرطوب است،گیاه را با محلی با هوای خشک منتقل کنید،غبارپاشی را متوقف کنید.
حشراتی اطراف گلدان ها در حال پروازند:با سم حشره کش هر هفته سمپاشی کنید تا حشرات از بین بروند.
غنچه ها باز نشده و بعضی از انها خشک میشوند: گیاه خیلی تشنه است،گلدان ها را به داخل سطح و یا تشت پر از اب منتقل نموده سپس ان را خارج کنید،سطح خاک را در تابستان همیشه مرطوب نگه دارید،ابیاری را تنظیم کنید.
تعداد زیادی از غنچه ها باز نمیشوند:نور کافی نیست،گیاه را به محل پرنورتری منتقل نمایید،غنچه گیری و حذف برخی از انها باعث تقویت غنچه های باقیمانده خواهد شد،روی هر ساقه حداکثر پنج غنچه نگهدارید.
برگ های پائین گیاه سیاه میشوند:قارچ بوتری تیس عامل ان است که خود ناشی از هوای سرد و مرطوب است،گیاه را با محلول قارچ کش سمپاشی نموده و ان را به محیط گرمتری منتقل کنید،غبارپاشی را کاهش داده و یا متوقف کنید،در فاصله بین دو ابیاری اجازه دهید سطح خاک خشک شود،سپس ابیاری کنید.
کلیه شرایط مناسب و گیاه سالم است،ولی گلها میپوسند:عامل ان خیس شدن گلها در هنگام غبارپاشی است،در هنگام غبار و یا سمپاشی گلها را به طریقی محفوظ نگهدارید.
برگها سیاه میشوند:هوا خیلی سرد است،گیاه را به محل گرمتری منتقل کنید،اگر درجه حرارت مناسب است صدمه ممکن است مربوط به مواد براق کننده شیمایی باشد،از انها استفاده نکنید.
برگها و ساقه ها چروکیده میشوند:هوا خیلی گرم است،گیاه را به محلی خنک تر و با جریان ملایم هوا منقل نمایید،غبارپاشی با اب سبک و ولرم را فراموش نکنید.
گل های داودی که در پائیز خریداری و کشت می شوند به علت سردی هوا گل نداده و گلدهی آن ها به سال بعد موکول می شود.
عدم رشد ریشه های داودی به طور معمول به علت سنگینی خاک، زه کشی نامناسب، کوددهی بیش از حد و یا کاشت عمیق بوته ها است. در این حالت با حذف جوانه های انتهایی، شاخه های جانبی کمی تولید می شود و از طرفی باعث پاکوتاهی گیاه می گردد.
در دمای بیش از ۳۰ درجه سانتی گراد، تشکیل جوانه گل در داودی امکان پذیر نیست. این دما به همراه سایه بودن محل، باعث ایجاد شاخه های طویل شده و گلدهی به تأخیر می افتد.
کمبود نیتروژن در اوایل فصل رشد و نمو و زمانی که ریشه ها در حال گسترش هستند، باعث کوتاهی بوته و کوچکی برگ و ریزش و زرد شدن برگ های پایینی می شود.
سردی هوا در شب (کمتر از ۱۵ درجه سانتی گراد) رشد و نمو و تکامل گل را به تأخیر می اندازدو همچنین باعث شکـفتن نامنظم غنچه ها می شود. در دمای ۱۸ درجه سـانتی گـراد به طور منظم غنچه ها شکفته می شوند.
رشد ضعیف ریشه و کاهش جذب مواد معدنی و آب و سرانجام کمبود نیتروژن، باعث کوتاهی بیش از حد داودی می شود. البته کمبود تعداد روزهای بلند نیز می تواند باعث این عارضه شود.
کمبود پتاسیم باعث زرد شدن کناره برگ های پایینی شده و با ادامه کمبود، اطراف برگ ها قهوه ای شده و این حالت به وسط کشیده می شود و پس از مدتی در برگ های بالایی نیز این حالت مشاهده می شود.
پیدایش جوانه های طوقه ای(تاجی): این جوانه ها با جوانه های گل واقعی متفاوت بوده و به طور طبیعی نمو نیافته اند. جوانه های تاجی هرگز شکوفا نمی شوند چون فاقد اجزای گل حقیقی هستند. این جوانه هاحتی در شرایط روز بلند پس از تشکیل تعداد مشخصی برگ روی ساقه یا قلمه هایی که از گیاه مادری چیده شده اند، تشکیل می شوند. همچنین وقتی گل آغاازی در روز کوتاه انجام شده، ولی شرایط برای نمو نامناسب است، مانند طول روز خیلی بلند یا دماهای خیلی زیاد، تشکیل می شوند. زمانی که گیاه به صورت تک ساقه رشد می کند نیز این نوع جوانه ها ممکن است ظاهر شوند.
جوانه های تاجی باعث منشعب شدن شاخه ها شده و در زیر آن ساقه های رویشی در هم رفته (Bypass shoots) تشکیل می شود. مقادیر کمی از اتیلن نیز می تواند باعث این عارضه شود.
دمای بالای شب در دوره روز کوتاهی و نیز شدت یا دوره نوری ناکافی در دوره روز بلندی، باعث تاخیر نمو می شود. همچنین در دوره روز کوتاهی، نفوذ نور یا درست نکشیدن پرده هایی که برای ایجاد تاریکی به کار می رود، باعث تاخیر در گلدهی و یا گلدهی نامنظم می شود. نور کم یا دمای کمتر از ۱۶ درجه سانتی گراد به ویژه در هفته های اول دوره روز کوتاهی نیز باعث نمو نامناسب گل می شود.
آفات و بیماری ها
از آفات مهم داودی، شته داودی است که باعث ایجاد گل های کوچک و غیر عادی می شود. برای جلوگیری از بیماری ها در داودی باید نکات زیر رعایت شود:
عدم کاشت در مکان های سایه دار و مرطوب.
فاصله مناسب بین بوته ها جهت تهویه کافی.
انجام آبیاری در صبح.
خارج کردن اندام های قطع شده از مزرعه و سوزاندن آن ها در صورت آلودگی.
سم پاشی (باید توجه کرد که زمانی که رنگ گل ظاهر شد دیگر سم پاشی انجام نشود.)
برای جلوگیری از بیماری های آوندی مانند ورتیسیلوم، در تهیه قلمه از تکنیک ایندکس کـاشت استفـاده می شود. بدین ترتیب که لایه نازکی از شاخه گیاه را کشت می دهند تا آلودگی آن مشخص شود.
برداشت و نگهداری گل
انواع تک گل (استاندارد) زمانی که گلبرگ های بیرونی به طور کامل طویل شده باشند و انواع اسپری زمانی که گل ها به طور کامل باز شدند اما قبل از آزاد شدن گرده، برداشت می شوند. انواع منگوله ای (پمپون) زمانی که مرکز بزرگترین گل باز شد و رقم های آنمونی زمانی که پشش گل ها شروع به طویل شدن کند، برداشت می شوند. ساقه باید حداقل cm10 بالای سطح خاک بریده شود که با این کار شاخه گل با بافت های چوبی پایین گیاه همراه نخواهد بود.
گل ها در دمای ۰.۵ درجه سانتی گراد به مدت ۳ – ۴ هفته می شتواند انبار شود. در دمای ۲ – ۳ درجه نباید بیش از ۲ هفته نگهداری شود. در دمای ۵ درجه در تاریکی، برگ ها زرد می شود اما احتمال زرد شدن در دمای ۱ درجه کمتر است.
آبگیری دوباره برای عمر گلجایی مناسب داودی های انبار شده، یا آن هایی که به مسافت های دور فرستاده می شوند ضروری است. شاخه های داودی را از بسته خارج کرده و آن را تا ۲.۵ سانتی متر بازبرش کرده و در آب با دمای ۴۰ درجه حاوی ۰.۱ درصد توئین – ۲۰ و pmm75 اسید سیتریک است قرار می دهند. این محلول شادابی را در مدت دو ساعت در صورتی که اتاق خنک و نور کم باشد به گیاه بر می گرداند. بعد از آبگیری دوباره، ساقه ها را از آب خارج کرده و آن را در اتاق خنک و در آب حاوی pmm10 فیزان نگه می دارند.می توان به جای فیزان از محلول pmm5 – ۱۰ سود (NaOH) استفاده کرد. محلول های حاوی ترکییبات کلره هر ۲ – ۳ روز باید تعویض شود. قند در محلول گلجای لازم نیست، چون در باز شدن گل های داودی اثری ندارد.