آیا قلبِ سمت راست بدن هم داریم؟

پرمطلب : وقتی در آینه نگاه می کنید، معمولا یک تصویر جا به جا شده از خودتان را می بینید. ابروی راست تان در آینه در سمت دیگری قرار می گیرد و همین طور دیگر اعضای بدن.

حالا تصور کنید یک قدرت ماورائی دارید، یا دیدی در حد اشعه ایکس که با کمک آن می توانید در آینه اندام های داخلی تان را هم ببینید. در این حالت اندام های داخلی بدن تان را هم به صورت آینه ای و متقابل خواهید دید، همان اتفاقی که درباره اعضای بیرونی می افتد. می بینید که همه آنها در طرف مقابل قرار می گیرند.

اما گاهی پیش می آید که فردی بدون آنکه در آینه نگاه کند، اندام هایش در طرف مقابل جایی که باید، قرار می گیرد، مثلا به جای آنکه قلب در سمت چپ باشد، در سمت راست قرار دارد و… .

این حالت نادر دکستروکادریا سیتوس اینورسوس نامیده می شود؛ شرایطی که ممکن است در برخی موارد مشکلاتی را ایجاد کند.

این وضعیت چطور اتفاق می افتد؟

قلب کودک در طول هفته های اول بارداری تشکیل می شود. گاهی اوقات به دلایل نامشخص، قلب در سمت راست قفسه سینه رشد می کند که به آن دکستروکاردیا می گویند. انواع مختلفی از دکستروکاردیا وجود دارد. بسیاری از انواع آن شامل نقص قلب و منطقه شکم است.

ساده ترین نوع دکستروکاردیا،قلب آینه ای است. این وضعیت بسیار نادر است و معمولا در این موارد دیگر ارگان ها در جای طبیعی خود قرار دارند.

در انواع شایع تر، دکستروکاردیا همراه با نقص قلبی و البته جای نامناسب آن است.

در سندرم دکستروکاردیا سیتوس اینورسوس، قلب علاوه بر قرار گرفتن در سمت راست، حالتی قرینه نسبت به وضعیت اصلی خود دارد.

درست است که هنوز علت دقیق این وضعیت مشخص نیست، اما دانشمندان می گویند احتمالا یک جهش در یکی از ژن ها باعث این اتفاق است.

درمان چگونه انجام می شود؟

در بیشتر مواقع نیازی به درمان وجود ندارد و نمی توان کاری انجام داد، زیرا اندام ها قابل جابجا شدن نیستند، اما برخی اختلالات باعث می شود فرد نیاز به درمان داشته باشد؛ یعنی در مواردی که این جابجایی همراه با آسیب قلب باشد، فرد باید تحت نظر متخصص قلب باشد و درمان های مرتبط با نقص قلبی را انجام دهد.

چقدر شایع است؟

پدیده برعکس بودن اندام های درونی بدن، یک در ۶۰ میلیون نفر است.

مشاهده وجود قلب در سمت راست نیز یک به ۱۲ هزار نفر است.

احتمال بروز دکستروکاردیا سیتوس اینورسوس نیز یک نفر از هر ۱۰ هزار نفر است.

در واقع این اتفاق برای یک صدم درصد از افراد می افتد و جالب اینجاست که میزان شیوع آن بین زنان و مردان به صورت یکسان است.

به طور کلی شانس به دنیا آمدن نوزادی با این شرایط حدود یک در یک میلیون است.

هر چند مشخص نیست که این شرایط وابسته به ژنتیک باشد، اما اگر فردی از اعضای خانواده یا یکی از والدین این مشکل را داشته باشد، احتمال به دنیا آمدن فردی دیگر با این شرایط ۲ تا ۴ درصد خواهد بود.

چطور زندگی می کنند؟

در بیشتر مواقع افرادی که دارای چنین شرایطی هستند زندگی طبیعی دارند. تنها زمانی ممکن است مشکل ایجاد شود که فرد از بیماری های دیگری رنج بکشد و پزشک از این مشکل فرد ناآگاه باشد. همان طور که گفته شد در بسیاری از موارد، این حالت طول عمر فرد را کم نمی کند و تاثیری بر کیفیت زندگی او ندارد. به همین دلیل برخی افراد اصلا اطلاعی از این شرایط خود ندارند و این حالت بر اثر تصادف تشخیص داده می شود.

پیوند قلب چطور انجام می شود؟

تا کنون تنها ۶ نفر با این مشکل درمان شده اند که آخرین آنها یک زن ژاپنی ۶۰ ساله بود. واقعیت این است که پیوند قلب برای افراد مبتلا به این شرایط سخت است، چرا که تمام رگ های خونی بزرگ به صورت آینه است.

بررسی های دو دهه اخیر نشان داده است تنها ۴ مورد پیوند قلب برای این بیماران انجام شده است؛ یکی در بلژیک که فرد تحت جراحی قرار گرفته و زنده ماند و دو مورد در آسیا که بلافاصله بعد از جراحی از دنیا رفتند.

این زن ژاپنی اولین مورد موفق پیوند قلب در این گونه افراد در آسیاست.

چطور تشخیص داده می شود؟

بیماری سیتوس اینورسوس باید از طریق معاینه بدنی تشخیص داده شود. این موضوع به صورت معمول زمانی که پزشک از گوشی پزشک، برای معاینه بیمار استفاده می کند باید قابل شناسایی باشد، یعنی پزشک صدای قلب را به جای سمت چپ از سمت راست می شنود.

اما علاوه بر این، این مشکل با تصویربرداری اشعه ایکس و سی تی اسکن هم مشخص می شود.

اگر قرار باشد خیلی زود از این مشکل باخبر شوید، با کمک سونوگرافی پزشکان می توانند برعکس بودن اندام را در جنین زمانی که در رحم مادر است، تشخیص دهند.

منبع: بخش سلامت تبیان