مجله اینترنتی پر مطلب : محیط داخل خانه برای رشد و نمو گیاهان مناسب می باشد ولی عموما از عارضه ای رنج می برند. عامل زیستی مهم برای رشد مناسب و متعارف گیاهان نور کافی است. نور منبع انرژی برای تولید مواد غذایی در گیاهان می باشد.
نور مناسب از پنجره جنوبی
کاکتوس و گیاهان بیابانی نیاز به نور بسیار شدید و نزدیک به نور خورشید کامل دارند و زمانی نور مصنوعی می تواند کافی باشد که این سطح نیازمندی تامین شود. واقعیت اینست که نور مستقیم خورشید در تابستان ۵ الی ۱۰ برابر بیشتر از نوری خواهد بود که از حالت مصنوعی به دست می آید و در حالت خوشبینانه سایه تابستان به اندازه نور مصنوعی خواهد بود.
درک نیاز نوری در گیاهان
معیار اندازه گیری نور foot-candles یا ft-c می باشد. برای مثال در داخل خانه که کاملا روشن می باشد کمتر از ۱۰۰ft-c می باشد ولی در فضای باز و در یک روز آفتابی بیشتر از ۱۰۰۰۰ft-c. وقتی می گوییم گیاهان نور کم، متوسط، زیاد و یا بسیار زیاد را می خواهند در واقع:
کم: حداقل ۱۰۰ft-c و ۷۵-۲۰۰ft-c برای بهترین رشد
متوسط: حداقل ۱۰۰ تا ۱۵۰ft-c و ۲۰۰ تا ۵۰۰ft-c برای بهترین نتیجه
زیاد: حداقل ۱۵۰ تا ۱۰۰۰ft-c و ۵۰۰ تا ۱۰۰۰ft-c برای بهترین نتیجه
خیلی زیاد: حداقل ۱۰۰۰ft-c و بیشتر از ۱۰۰۰ft-c برای بهترین نتیجه
حدود ۱۰۰ft-c برای ۱۲ ساعت در روز به مدت یک سال برای ایجاد حداقل نیاز نوری برای رشد گیاهان می باشد. برای گیاهان شاخ و برگ دار و گیاهانی که نیاز به تکثیر یا لقاح دارند این مقدار ۲۰۰ft-c می باشد. گیاهان در حال رشد حجم نور نزدیک یا بالاتر از این مقدار می باشد.
واحد اندازه گیری نور در استاندارد بین المللی LUX می باشد که هر LUX برابر ۱۰٫۷۶۴ft-c می باشد. حال جالب است که بدانیم:
نور طبیعی در یک روز کامل = ۱۰٫۷۶۰LUX
نور صبح = ۱۰٫۷۶۰LUX
نور معمولی اتاق = ۳٫۵۰۰LUX
نور از سمت پنجره شمالی = ۲٫۰۰۰LUX
شرایط نور مصنوعی برای رشد کاکتوس
آنچه گفته شد برای درک اهمیت و حجم عنصر مهم نور بود و از این پس به بررسی نتایج علمی ارایه شده توسط شرکت های فعال در صنعت گل و گیاه می پردازیم:
ایجاد نور مصنوعی
شدت نور مناسب برای کاکتوس با نور HID و به مقدار ۱۰۰ وات در هر فوت مربع می باشد ولی در عمل می توان نتایج مناسب را با نیم و حتی یک چهارم آن به دست آورد. چرا که می توان با قرار دادن نور در تمام روز و هر روز نور مناسب را برای کاکتوس فراهم کرد.
بنا به نتایج علمی مقدار روشنایی مورد نیاز برای رشد طبیعی کاکتوس در داخل خانه، حدود ۱۵ وات در هر فوت مربع (۱۵۰ وات در هر متر مربع) می باشد. بهترین شرایط برای تولید نور تابستانی نیز حدود ۲۰ تا ۳۰ وات در هر فوت مربع (۲۰۰ تا ۳۰۰ وات در هر متر مربع) می باشد. این نور باید بین ۲۸ تا ۳۵ سانتی متر از بالای کاکتوس ها به آنها بتابد. این فاصله بر اساس استاندارد شدت تابش نور فلورسنت است و در صورت استفاده از لامپ هایی با شدت بالاتر فاصله باید بیشتر شود.
استفاده از نور مصنوعی با فاصله نامناسب
مدت زمان نوردهی بنا به وضعیت فصل ۱۲ الی ۱۸ ساعت می باشد. بهترین وضعیت نوری رشد برای کاکتوس رعایت زمانبندی نور و تاریکی برای آنها مناسب با شرایط زیستگاه می باشد. بهترین شرایط برای گیاهان در فصول رشد ۱۶ ساعت روشنایی و ۸ ساعت تاریکی و در فصول استراحت ۱۲ ساعت نور و ۱۲ ساعت تاریکی می باشد. رعات زمان نوردهی در فصول استراحت برای گلدهی گیاهان الزامی است.
نکته مهم دیگر در زمان استفاده از نور مصنوعی، ایجاد تمرکز نوری و استفاده از منعکس کننده برای تمرکز نور روی کاکتوس هاست. همچنین برای دستیابی به حداکثر کیفیت بهتر است که کاکتوس ها را هر دو هفته یکبار چرخاند. همینطور دقت شود که نور مستقیم از بالا برای ساکولنت های برگی، ممکن است به برگ های پایین تر نور مناب نرسیده و موجب شود برگ های پایینی بمیرند.
نکته مهم دیگر حساسیت گیاهان به فرکانس های نوری می باشد که عموما تمایل به سمت طیف های نوری آبی و قرمز می باشد. برای دسترسی به بهترین نتایج می توان در کنار لامپ های فلورسنت از لامپ های رنگی استوانه ای یا LED و یا Metal Halide استفاده کرد. مزیت لامپ های Metal Halide در اینست که گرما و اشعه UV باب میل کاکتوس ها را فراهم می کند. مقدار کلروفیل تولید در برگ، اندازه برگ، باز و بسته شدن روزنه، باز و بسته شدن گل، و القای گلدهی و باردهی همه با طیف نوری آبی تامین می شود و طیف نوری قرمز نیز موجب تولید قند توسط کلروفیل (برای تولید میوه) می شود. (نور سبز بی فایده می باشد).
یکی دیگر از نکات مهم، نوع منبع نور می باشد. بهترین دستاورد در صنایع گلخانه ای از لامپ های فلورسنت با نور های مهتابی و یا رشته ای خاص می باشد. واقعیت اینست که لامپ های رشته ای معمولی به علت تولید حرارت و پایین بودن بازدهی نوری برای گیاهان توصیه نمی شود. همچنین برای مکان های وسیع بهتر است که از لامپ های لوله ای استفاده شود و برای مساحت های کم و خانگی از فلورسنت های مارپیچی یا LED، نکته مهم در این شرایط انتشار نور است که دسترسی نوری برای گیاهان دورتر فراهم شود.
استفاده از لامپ های کم مصرف آفتابی و مهتابی برای مصارف خانگی
از نظر صنعتی نیز آزمایش ها و تست های بسیاری صورت گرفت که نتایج آن نشان می دهد بجای فلورسنت های با نور بنفش برای تامین فرکانس های لازم، بهتر است که نور آبی و قرمز استفاده شود. همچنین بهتر است که از LED به تنهایی استفاده نشود زیرا طول موج خاص این لامپ در عین بسیار مفید بودن برای کاکتوس ها، یک نکته منفی بسیار مهم دارد و آن ثابت بودن طول موج آن می باشد که نوعی اعتیاد در کاکتوس ایجاد می کند و در صورت قرار گرفتن کاکتوس در نور طبیعی یا نور های دیگر، انطباق با تنوع طول موج برای کاکتوس سخت خواهد بود.
نور مصنوعی موضعی
یکی از روشهایی که برای رساندن نور مناسب به کاکتوس های در حال رشد خصوصا ساکولنت ها وجود دارد ایجاد محوطه نوری با ساخت محفظه هایی است که نور را منعکس می نمایند.