جلسه ۶۱ درس خارج فقه، مبحث حج
موضوع: استطاعت
استاد: حضرت آیت اللـه حاج سیّد محمّد محسن حسینی طهرانی – تاریخ: ۱۹ ربیع الثانی ۱۴۳۰ ه.ق
[button color=”orange” size=”small” link=”http://file.pormatlab.com/kimiyasaadat/haj061.mp3″ icon=”” target=”false”]دریافت صوت[/button]
[button color=”red” size=”small” link=”http://file.pormatlab.com/kimiyasaadat/haj061.pdf” icon=”” target=”false”]دریافت متن[/button]
چکیده:
۱- با توجه به مطالب گذشته، اختیاری و غیر اختیاری بودن به مقام فعل برمی‌گردد و موجب انبعاث داعی در طلب نمی‌شود. زیرا مصلحت است که مترتب بر تکلیف می‌شود و لذا لحاظ کردن این قید در واجب مشروط توسط مرحوم نائینی باطل خواهد بود.
۲- داعی در نفس مولا با تحقق آن لحاظ و شرط، متولد و خلق می‌شود و خود آن فعل فی حد نفسه هیچ مصلحتی را سوای وجود آن لحاظ خاص ندارد.
۳- نکته‌ای که بسیاری از اصولیین از آن غفلت نموده‌اند عدم توجه به این است که آیا علت برای انشاء حکم و تکلیف در نفس مولا منحصر در خصوصیت معیّنی است یا اینکه به نحوی خواهد بود که وجود و عدم آن لحاظ بالنسبه به مکلف یکسان است.
۴- پایه و اساس واجب مشروط و مطلق این است که مولا مصلحتی را مترتب بر فعل می‌داند عند وجودالعله (فقط این علت در وجود فعل دخالت دارد). ۵- اختیاری یا غیر اختیاری بودن از شرایط تحقیق فعل مکلفٌ‌به در خارج است و به داعی منبعث در نفس مولا ربطی ندارد زیرا ممکن است مولا اصلاً آن امر غیر اختیاری را جزء دواعی برای وجود مصلحت لحاظ نکند.