جلسه ۲۸ درس خارج فقه، مبحث حج
موضوع: استطاعت
سخنران: حضرت آیت اللـه حاج سیّد محمّد محسن حسینی طهرانی – تاریخ: ۱۵ شوال المکرم ۱۴۲۹ ه.ق
[button color=”orange” size=”small” link=”http://file.pormatlab.com/kimiyasaadat/haj028.mp3″ icon=”” target=”false”]دریافت صوت[/button]
[button color=”red” size=”small” link=”http://file.pormatlab.com/kimiyasaadat/haj028.pdf” icon=”” target=”false”]دریافت متن[/button]
چکیده:
۱- حج واجب برای مملوک و کنیز تشریح نشده است و رفتن حج به اذن مولا جنبه استحبابی دارد.
۲- در سند بعضی روایات عنوان «عدى من اصحابنا» دارد اینگونه روایات مرسل نیست بل مستفیض است به جهت اینکه «اصحابنا» عده‌ای از روات احادیث دارای وثاقت هستند به دلیل کلمه «اصحابنا».
۳- با وجود عدم تشریع حجى الاسلام بر مملوک و کنیز و صبی بر حج رق و صبی و من ذهب به الی الحج در روایات اطلاق عنوان حجى الاسلام شده و آنان را در زمره حاجیان به حجى الاسلام قرار داده است و این اطلاق دلالت دارد که حجى الاسلام (حجی که بدون نیابت با قصد و طاعى محرم شده باشند) مقید به قیود حریت و بلوغ و غنی و غیر از آن شروط نمی‌باشد.
۴- حجه الاسلام همان اتیان مناسک است در هر حال، در زمان رقیت و صباوت و فقر حجى الاسلام است و هنگام حریت و بلوغ و غنی حجى الاسلام ثانی با آن شرائط مترتب می‌شود.
۵- بنابر مبنای مطروحى آنچه در تقریرات بعض علماء است که اطلاق حجى الاسلام بر غیر مستطیع و غیر حرّ و فقیر، مسامحه‌ای است و فقط آنرا با شرائط خاص مرى واحده واجب می‌داند غیر متین می‌باشد.
۶- همانگونه که اسلام با آن جهت نورانیتی خاص که بواسطه انتحال به نحله اسلام حاصل می‌شود چه اکتسابی باشد و از یهودیت و نصرانیت متبدل به اسلام شود یا فطری باشد که شخص من بدوالولادى مسلمان باشد و از یکی از والدین مسلمان خود ملحق به اشرف ابوین می‌شود، درحج هم که اتیان مناسک خاص می‌باشد یک نورانیتی خاص برای شخص حاجی حاصل می‌شود بنام حجى الاسلام و صباوت و رقیت و فقر تاثیر در حصول و عدم حصول این حقیقت ندارد.
۷- بنابر مطالب گذشته در جمع بین روایات نافیه تکلیف حج بر عبد راقه و صبی و روایات دیگری که حج آنان را حجى الاسلام دانسته است اینکه حجى الاسلام یک حقیقتی است بدون قید و شرط که به نفس حقیقى الانسانیى تعلق گرفته بدون توجه به شرائط کِبَر و حریت و تملک مال و استطاعى استقلالی و نفس حضور شخص در آن مواقیت و امکنه موجب استجلاب نور حج از ناحیه پروردگار عالم می‌شود.
۸- حج نیابی برای شخص نائب حجى الاسلام محسوب نمی‌شود.