علت شکستن دندان چیست؟

دکتر آنیتا عیوض‌لو‌، دندانپزشک به سئوالات زیر پاسخ می دهد.

دندان برخی افراد به طور ناگهانی به صورت عمودی می‌شکند. چرا گاهی چنین اتفاقی می‌افتد؟

خوب است بدانید فشار‌های ناشی از جویدن غذا، به صورت متعادل و مناسب به دندان‌ها وارد می‌شود و دندان‌ها نیز این فشار را به فک بالا و پایین منتقلمی‌کنند، اما در صورتی که شخصی به هر دلیل چند دندان خود را از دست بدهد، نیرویی که هنگام جویدن به وسیله عضلات جونده به بقیه دندان‌های وارد می‌شود، بیشتر از حالت طبیعی خواهد بود و سهم هر دندان از فشار جویدن، بیش از حد طبیعی بالا می‌رود. در چنین شرایطی، شکستن عمودی دندان که معمولا تا ریشه نیز ادامه می‌یابد انتظار می‌رود.

این حالت در دندان‌هایی که به دلیل پوسیدگی وسیع،عصب کشی شده‌اند و یا دارای پرکردگی وسیع هستند، بیشتر دیده می‌شود. همچنین ممکن است فشار وارده به دندان از حد تحمل آن بالاتر باشد و باعث شودترک بخورد که با گذشت زمان، این ترک به شکستگی وسیع تبدیل می‌شود.

شکستگی تاج یا لب پریدگی از موارد شایع شکستگی دندان محسوب می‌شود. با این تفاسیر چه تفاوتی میان شکستگی عمودی دندان با چنین مواردی وجود دارد؟

نشانه برخی ترک‌هایی که در مینای دندان ایجاد می‌شود، حساسیت به سرما و گرماو مواد غذایی شیرین است. نشانه برخی ترک‌هایی که در ریشه دندان ایجاد می‌شوند نیز این است که وقتی دندان‌هایتان را روی هم فشار می‌دهید، دندان درد می‌گیرد.

در بیشتر موارد می‌توان ترک‌های ایجاد شده روی تاج دندان‌ را بخوبی ترمیم کرد، اما اگر ترک در ریشه دندان اتفاق افتاده باشد، در بیشتر موارد قابل درمان نیست. بویژه اگر شکستگی عمودی ریشه اتفاق افتاده باشد، درمان آندر طولانی‌مدت موفقیت آمیز نخواهد بود. اما آیا بروز این اتفاق به جنس دندان، اعمال دندانپزشکی انجام شده روی دندان مثل پر کردگی و عصب‌کشی بستگیدارد؟

شکستگی عمودی ریشه دندان یک پیشامد ناگوار در درمان کانال ریشه (عصب کشی دندان) است که اغلب سبب خارج کردن دندان می‌شود. علائم و نشانه‌های کلینیکی آن نیز اغلب مشابه درمان‌های ناموفق کانال ریشه است.

نشانه‌های این نوع شکستگی چیست؟

شکستگی عمودی ریشه، از تاج دندان و سطح جونده آغاز می‌شود و تا ریشه دندان امتداد پیدا می‌کند و در نهایت باعث دو نیم شدن دندان خواهد شد. البته علائم شکستگی عمودی ریشه در دندان‌های دارای عصب و دندانی که در اثر التهاب و عفونت شدید یا عصب‌کشی، عصب ندارد، متفاوت است. به طوری که در دندان‌های زنده (دندان سالم و بدون عصب‌کشی) ضمن این‌که دندان به محرک‌های سرما و گرما حساس خواهد شد، حساسیت به درد نیز حین جویدن احساس می‌شود.

عوارض بی‌توجهی به درمان کدامند؟

بی‌توجهی به درمان هر بیماری، عوارضی را برای شخص به همراه دارد. در حوزه دندانپزشکی نیز به تاخیر افتادن تشخیص و درمان با بروز مشکلات درمانی یا عوارض دیگری برای شخص از جمله شکستگی عمودی دندان همراه است. از آنجا کهاین دندان‌ها اغلب قابل‌ نگهداری نیستند، اصلاح و ترمیم‌شان ممکن نیست و تنها درمان آنها کشیدن و جایگزین کردن‌شان با ایمپلنت یا پروتز دندانی است.

آیا ممکن است شکستگی عمودی دندان، بدون علامت اتفاق بیفتد؟

افراد باید علائم این نوع شکستگی‌ها را بشناسند و آن را نادیده نگیرند. بروز این مشکل در دندان‌های عصب‌کشی شده با علائمی چون آبسه دندانی همراه است، یعنی باکتری‌ها از محل شکستگی به بافت‌های اطراف ریشه دندان نفوذ می‌کنند و می‌توانند باعث ایجاد التهاب، عفونت لثه و ایجاد حفره شوند.

در چنین شرایطی دندانپزشک ابتدا به بررسی‌های کلینیکی می‌پردازد، سپس بابررسی‌های بیشتر از طریق رادیوگرافی به دنبال کشف علت ناراحتی بیمار خواهدبود. البته تشخیص این نوع شکستگی برای دندانپزشک کار آسانی نیست. دندانپزشک در مواردی که به علت ماهیت دوبعدی رادیوگرافی، این نوع شکستگی درعکس قابل مشاهده نباشد، می‌تواند از ابزارهای جدیدتری برای تشخیص استفاده کند. بی‌شک با تشخیص زودهنگام ترک دندانی، دندانپزشک می‌تواند از تبدیل آن به شکستگی و ایجاد درد و ناراحتی بیشتر جلوگیری کند.

منبع: جام جم – پونه شیرازی