دین و اندیشه

عدم جواز تکرار عمره در یک ماه

طبق روایات مأثوره از معصومین علیهم السّلام، تکرار عمرۀ مفرده تا قبل از گذشت ده روز، مورد اشکال؛ و تا پیش از سپری شدن همان ماه، مکروه به کراهت شدید می‌باشد.[۱] البتّه در این مسأله بعضی از روایات دالّه بر جواز به حسب ظاهر نیز موجود است[۲] و لیکن با تأمّل و تحقیق در مجموعۀ احادیث وارده، حرمت قبل از ده روز و کراهت شدید تا یک ماه مسلّم است.[۳]

روزی برای تودیع جهت تشرّف به سوی بیت اللـه الحرام خدمت حضرت والد (علامه طهرانی) – قدّس اللـه سرّه ـ رسیدم و از ایشان دستوراتی در ارتباط با مطالب حجّ و عمره و آداب حرمین خصوصاً بیت اللـه الحرام خواستم؛ ایشان در ضمن بیاناتی که مربوط به آداب تشرّف به مسجد الحرام است فرمودند:

قرائت قرآن در مسجد الحرام و نیز جلوس مقابل مستجار را از دست ندهید؛ همانجا که دیوار کعبه شکاف برداشت و فاطمه بنت اسد سلام اللـه علیها مادر أمیرالمؤمنین علیه السّلام از آنجا وارد خانۀ کعبه گردید و سپس دیوار به‌هم آمد و حضرت فاطمه بنت اسد سلام اللـه علیها أمیرالمؤمنین را به دنیا آورد، و مشرکین قریش هرچه سعی کردند نتوانستند درب اصلی کعبه را بگشایند و پس از سه روز فاطمه بنت اسد در حالی‌که فرزندش أمیرالمؤمنین علیه السّلام را در بغل داشت از همان محل ورود، از کعبه خارج گردید.[۴] و بدین لحاظ مستحب است شخص طائف آن محل را استلام کند و ببوسد و بدن خود را به آن مکان مقدّس بچسباند تا از فیوضاتی که به واسطۀ مقام ولایت کبریٰ نصیب خاصّان از موالیان و شیعیان أمیرالمؤمنین علیه السّلام می‌شود او نیز بهره‌مند گردد.

و از جمله دستوراتی که ایشان فرمودند این بود که:

هرچه می‌توانید دور خانۀ خدا طواف کنید و ثواب آن را به روح رسول اللـه صلّی اللـه علیه و آله و سلّم اهدا نمایید؛ زیرا اصل اوست و هرچه به عالم وجود از فیوضات و عنایات حضرت باری می‌رسد از دریچۀ نفس قدّوسی او می‌گذرد. پس هرچه از حمد و ثناء و شکر و ثواب در عالم وجود، موجود می‌گردد باید به او برگردانده شود و غیر از او فرد دیگری نباید در ذهن و نفس خطور نماید.

البتّه واضح و روشن است که ذوات معصومین علیهم السّلام همه در نفس مطهّر رسول اللـه فانی و متّحد می‌باشند و قصد اهدای ثواب به رسول اکرم، شامل نفوس مطهّرۀ سایر معصومین صلوات اللـه علیهم أجمعین می‌باشد.[۵]

و سپس فرمودند:

الطواف بالبیت صلاهٌ؛[۶] «طواف حکم نماز را در مسجد الحرام دارد.»

بعضی گمان می‌کنند که اگر دوباره و بیشتر به میقات بروند و احرام ببندند و عمرۀ مفرده بجای آورند به فیض بیشتری نایل می‌شوند، در حالی‌که این عمل خلاف است. خدای متعال به لحاظ کرامت و تعظیم بیت اللـه الحرام فقط یک بار احرام را برای هر ماه کافی دانسته است نه بیشتر، و تکرار این مسأله بر خلاف ذهنیّات و توهّمات عوام، نه تنها موجب ثواب بیشتر و عبادت بیشتر نخواهد شد بلکه از اعتبار و ارزش آن یک بار اوّل احرام نیز می‌کاهد و او را خدشه‌دار می‌نماید! و خداوند به‌جای احرام و عمره، طواف را جایگزین نموده است و شما هر قدر می‌توانید طواف بجای آورید.

ما کاسۀ داغ‌تر از شارع و خدای متعال نباید باشیم و دلمان برای دین خدا و عظمت بیت اللـه و تکریم آن مکان مقدّس بیش از لواداران شریعت غرّاء و پاسداران حریم مقدّس شرع انور نباید بسوزد، هرچه از آنها می‌رسد بدون کم و کاست باید بپذیریم و با توجیهات عامیانه چون: رجائاً و غیره، پا از دایرۀ تکلیف بیرون نگذاریم و فقط و فقط بر آنچه از جانب حضرات معصومین علیهم السّلام ـ که أعرف و أعلم بما أنزل اللـه هستند ـ وقوف نماییم و از آن تخطّی ننماییم.[۷]

 

منبع: مقدمه کتاب نوروز در جاهلیّت و اسلام، ص۳۹

ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ

پاورقی‌ها:

[۱] . من لا یحضره الفقیه، ج ۲، ص ۴۵۸: «أبی الحسنِ موسَی علیه السّلام، قال: ”لِکُلِّ شَهرٍ عمرهٌ.“ قالَ:” فقلتُ له: أ یکون أقَلَّ من ذلکَ؟“ قال: ”لکلِّ عشرهِ أیّامٍ عمرهٌ.“»
[۲]الکافی، ج ۴، ص ۵۳۴، باب العمره المبتوله.
[۳]اجماع، ص ۲۱۸، تعلیقه: «از جمله مواردی که برای نگارنده در این مورد اتّفاق افتاده است اینکه: طبق روایات مأثوره و ادلّه در باب عمرۀ مفرده، تکرار آن در مادون عشره ایام حرام و در طول یک ماه کراهت شدید دارد. گرچه بسیاری با تمسّک نابجا به تسامح در ادلّۀ سنن، هر روز نسبت به انجام آن اقدام می‏نمایند؛ و لیکن به طور کلّی اصل تمسّک به ادلّۀ سنن محلّ ایراد است، به خصوص در این مقام ^ ^ که قطعاً مخالف مفهوم و مصداق کلّی آن است. روزی فردی به حقیر گفت: ”من برای انجام عمرۀ مفرده جهت گذشتگان، به قرآن مجید تفأّل زدم و یا استخاره کردم، زیرا شک داشتم که با وجود ادلّه می‏توان اقدام کرد یا خیر؟ آیۀ شریفه بسیار بسیار خوب و مناسب آمد و لذا چند بار نسبت به این عبادت اقدام نمودم.“ حقیر عرض کردم: فقیه باید مبنای عمل خود را ادلّه و روایات و سنن معتبرۀ شرعیّه قرار دهد نه استخاره و تفأّل و غیره. و امّا بنده اگر تمام آیات قرآن بر اساس استخاره و تفأّل نیکو درآید باز به ادلّه مراجعه نموده، و به هیچ‌وجه نسبت به استخاره در این مورد ترتیب اثر نخواهم داد؛ البتّه می‏توان از استخاره در بعضی از موارد خاص استفاده نمود نه در خصوص این موارد که ادلّۀ وافی به مراد و کافی به مرام، موجود می‏باشند.»
[۴]. جهت اطّلاع بر مصادر و تفصیل این واقعۀ مهم تاریخی رجوع شود به امام شناسی، ج ۱، ص ۵۴ ـ ۵۸ و ۲۷۴ ـ ۲۷۶٫
[۵]. جهت اطّلاع بر اتّحاد ارواح طیّبۀ ائمّه علیهم السّلام به اعتبار عالم ملکوت، و تفاوت آنها به اعتبار عالم ملک، رجوع شود به روح مجرد، ص ۵۷۲ ـ ۵۷۴؛امام شناسی، ج ۱۵، ص۲۸۲ ـ ۲۹۱٫
[۶]مستدرک الوسائل، ج ۹، ص ۴۱۰؛ عوالی اللئالی، ج ۱، ص ۲۱۴٫
[۷]. جهت اطّلاع بیشتر رجوع شود به حیات جاوید، ص ۳۲ ـ ۴۰٫
منبع
مطالب برگرفته از آثار علامه طهرانی

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

دکمه بازگشت به بالا