روایت روز اول محرم از حضرت رضا علیهالسلام به ابن شبیب
متن و ترجمه روایت معروف امام رضا علیهالسلام به ریان بن شبیب درباه ماه و روز اول محرم:
صدوق در كتاب امالى از ريان بن شبيب نقل مىكند كه گفت:
قَالَ: دَخَلْتُ عَلَى الرِّضَا ع فِي أَوَّلِ يَوْمٍ مِنَ الْمُحَرَّمِ فَقَالَ لِي يَا ابْنَ شَبِيبٍ أَ صَائِمٌ أَنْتَ فَقُلْتُ لَا فَقَالَ إِنَّ هَذَا الْيَوْمَ هُوَ الْيَوْمُ الَّذِي دَعَا فِيهِ زَكَرِيَّا رَبَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ فَقَالَ
من در روز اول محرم بحضور حضرت على بن موسى الرضا عليه السّلام مشرف شدم. آن بزرگوار بمن فرمود: آيا روزه هستى؟ گفتم: نه. فرمود: امروز همان روزى است كه حضرت زكريا عليه السّلام دعا كرد و گفت:
رَبِّ هَبْ لِي مِنْ لَدُنْكَ ذُرِّيَّةً طَيِّبَةً إِنَّكَ سَمِيعُ الدُّعاءِ فَاسْتَجَابَ اللَّهُ لَهُ وَ أَمَرَ الْمَلَائِكَةَ فَنَادَتْ زَكَرِيَّا- وَ هُوَ قائِمٌ يُصَلِّي فِي الْمِحْرابِ أَنَّ اللَّهَ يُبَشِّرُكَ بِيَحْيى فَمَنْ صَامَ هَذَا الْيَوْمَ ثُمَّ دَعَا اللَّهَ عَزَّ وَ جَلَّ اسْتَجَابَ اللَّهُ لَهُ كَمَا اسْتَجَابَ لِزَكَرِيَّا علیهالسلام
پروردگارا! يك ذريه طيب و پاكيزهاى از نزد خود بمن عطا كن، زيرا تو دعا را مستجاب ميكنى. خدا دعاى او را مستجاب نمود و در آن موقعى كه حضرت زكريا در محراب عبادت بود ملائكه به او گفتند: خداى رؤف مژده يحيى را بتو ميدهد. پس كسى كه در اين روز روزه بگيرد و دعا كند خدا دعاى او را مستجاب مىكند همان طور كه دعاى حضرت زكريا را مستجاب نمود.
ثُمَّ قَالَ يَا ابْنَ شَبِيبٍ إِنَّ الْمُحَرَّمَ هُوَ الشَّهْرُ الَّذِي كَانَ أَهْلُ الْجَاهِلِيَّةِ فِيمَا مَضَى يُحَرِّمُونَ فِيهِ الظُّلْمَ وَ الْقِتَالَ لِحُرْمَتِهِ فَمَا عَرَفَتْ هَذِهِ الْأُمَّةُ حُرْمَةَ شَهْرِهَا وَ لَا حُرْمَةَ نَبِيِّهَا لَقَدْ قَتَلُوا فِي هَذَا الشَّهْرِ ذُرِّيَّتَهُ وَ سَبَوْا نِسَاءَهُ وَ انْتَهَبُوا ثَقَلَهُ فَلَا غَفَرَ اللَّهُ لَهُمْ ذَلِكَ أَبَداً
سپس حضرت رضا عليه السّلام فرمود: اى پسر شبيب! اين ماه محرم ماهى است كه در گذشتهها مردم زمان جاهليت آن را محترم مىشمردند و ظلم و قتال را در آن حرام مىدانستند. ولى اين امت احترام اين ماه را و احترام پيامبر خدا را نشناخت. در اين ماه ذريه پيغمبر خود را كشت زنان او را اسير نمود. اموال او را به يغما برد، خدا هرگز آنان را نيامرزد.
يَا ابْنَ شَبِيبٍ إِنْ كُنْتَ بَاكِياً لِشَيْءٍ فَابْكِ لِلْحُسَيْنِ بْنِ عَلِيِّ بْنِ أَبِي طَالِبٍ ع فَإِنَّهُ ذُبِحَ كَمَا يُذْبَحُ الْكَبْشُ وَ قُتِلَ مَعَهُ مِنْ أَهْلِ بَيْتِهِ ثَمَانِيَةَ عَشَرَ رَجُلًا مَا لَهُمْ فِي الْأَرْضِ شَبِيهُونَ وَ لَقَدْ بَكَتِ السَّمَاوَاتُ السَّبْعُ وَ الْأَرَضُونَ لِقَتْلِهِ وَ لَقَدْ نَزَلَ إِلَى الْأَرْضِ مِنَ الْمَلَائِكَةِ أَرْبَعَةُ آلَافٍ لِنَصْرِهِ فَوَجَدُوهُ قَدْ قُتِلَ فَهُمْ عِنْدَ قَبْرِهِ شُعْثٌ غُبْرٌ إِلَى أَنْ يَقُومَ الْقَائِمُ فَيَكُونُونَ مِنْ أَنْصَارِهِ وَ شِعَارُهُمْ يَا لَثَارَاتِ الْحُسَيْنِ
اى پسر شبيب! اگر بخواهى براى چيزى گريه كنى براى امام حسين گريه كن! زيرا آن مظلوم بنحوى ذبح شد كه گوسفند ذبح مىشود و تعداد هجده نفر از مردان اهل بيتش با او شهيد شدند كه در زمين شبيه و نظيرى نداشتند آسمانهاى هفتگانه و زمينها در عزايش گريان شدند. تعداد چهار هزار ملك براى يارى كردن امام حسين بزمين نازل شدند، ولى او را كشته ديدند. آنان در حالى كه ژوليده مو و غبار آلودند تا قيام حضرت قائم عليه السّلام نزد قبر امام حسين خواهند بود. آن ملائكه از انصار حضرت قائم ميباشند. شعار آنان اين است: يا لثارات الحسين!! يعنى اى طلبكنندگان خون حسين!!
يَا ابْنَ شَبِيبٍ لَقَدْ حَدَّثَنِي أَبِي عَنْ أَبِيهِ عَنْ جَدِّهِ أَنَّهُ لَمَّا قُتِلَ جَدِّيَ الْحُسَيْنُ أَمْطَرَتِ السَّمَاءُ دَماً وَ تُرَاباً أَحْمَرَ يَا ابْنَ شَبِيبٍ إِنْ بَكَيْتَ عَلَى الْحُسَيْنِ حَتَّى تَصِيرَ دُمُوعُكَ عَلَى خَدَّيْكَ غَفَرَ اللَّهُ لَكَ كُلَّ ذَنْبٍ أَذْنَبْتَهُ صَغِيراً كَانَ أَوْ كَبِيراً قَلِيلًا كَانَ أَوْ كَثِيراً
اى پسر شبيب! پدرم از پدرش از جد خود برايم فرمود: هنگامى كه جدم حسين عليه السّلام كشته شد آسمان خون و خاك قرمز فرو ريخت! اى پسر شبيب! اگر بقدرى براى امام حسين گريه كنى كه اشكت بگونههاى صورتت بچكد خداى مهربان گناهان تو را چه صغيره و چه كبيره، چه قليل و چه كثير مىآمرزد.
يَا ابْنَ شَبِيبٍ إِنْ سَرَّكَ أَنْ تَلْقَى اللَّهَ عَزَّ وَ جَلَّ وَ لَا ذَنْبَ عَلَيْكَ فَزُرِ الْحُسَيْنَ علیهالسلام
اى پسر شبيب! اگر خوشحالى از اينكه خدا را ملاقات كنى و گناهى نداشته باشى امام حسين عليه السّلام را زيارت كن!
يَا ابْنَ شَبِيبٍ إِنْ سَرَّكَ أَنْ تَسْكُنَ الْغُرَفَ الْمَبْنِيَّةَ فِي الْجَنَّةِ مَعَ النَّبِيِّ ص فَالْعَنْ قَتَلَةَ الْحُسَيْنِ
اى پسر شبيب! اگر دوست داشته باشى در آن غرفهاى كه در بهشت بنا شده با پيغمبر خدا صلّى اللَّه عليه و آله باشى كشندگان امام حسين را لعنت كن!
يَا ابْنَ شَبِيبٍ إِنْ سَرَّكَ أَنْ يَكُونَ لَكَ مِنَ الثَّوَابِ مِثْلَ مَا لِمَنِ اسْتُشْهِدَ مَعَ الْحُسَيْنِ فَقُلْ مَتَى مَا ذَكَرْتَهُ- يا لَيْتَنِي كُنْتُ مَعَهُمْ فَأَفُوزَ فَوْزاً عَظِيماً يَا ابْنَ شَبِيبٍ إِنْ سَرَّكَ أَنْ تَكُونَ مَعَنَا فِي الدَّرَجَاتِ الْعُلَى مِنَ الْجِنَانِ فَاحْزَنْ لِحُزْنِنَا وَ افْرَحْ لِفَرَحِنَا وَ عَلَيْكَ بِوَلَايَتِنَا فَلَوْ أَنَّ رَجُلًا تَوَلَّى حَجَراً لَحَشَرَهُ اللَّهُ مَعَهُ يَوْمَ الْقِيَامَةِ.
اى پسر شبيب! اگر دوست دارى ثواب آن افرادى را داشته باشى كه با امام حسين شهيد شدند هر گاه ياد آن حضرت ميكنى بگو: يا لَيْتَنِي كُنْتُ مَعَهُمْ فَأَفُوزَ فَوْزاً عَظِيماً! يعنى اى كاش من هم با شهداى كربلا بودم تا رستگارى بزرگى نصيبم مي‌شد.
اى پسر شبيب! اگر دوست دارى در درجات عالى بهشت با ما باشى براى محزونى ما محزون و براى فرحمندى ما فرحمند باشى بر تو لازم است كه داراى ولايت ما باشى! زيرا اگر مردى سنگى را دوست داشته باشد خدا او را روز قيامت با آن سنگ محشور خواهد نمود.
منبع: مجلسى، محمد باقر بن محمد تقى، بحار الأنوار (ط – بيروت) – بيروت، چاپ: دوم، ۱۴۰۳ ق. / ترجمه از زندگانى حضرت امام حسن مجتبى عليه السلام ( ترجمه جلد ۴۴ بحار الأنوار)، ص: ۳۰۶
…
